باغ نارنجستان قوام شیراز؛ عطر و رنگ تاریخ

همه ما شیراز را به‌عنوان شهر گل و بلبل، شعر و ادب و عشق و عاشقی می‌شناسیم؛ شهری که هرکسی به آن سفر کند، یک دل نه صد دل شیفته‌اش می‌شود. شیراز با آن خیابان‌های زیبا که در بهار پر از بوی بهارنارنج هستند، با آن آرامشی که در قلب تک‌تک آدم‌هایش موج می‌زند، با آن همه آثار تاریخی و فرهنگی شگفتی‌آور، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در ایران، هم برای خودمان و هم گردشگران خارجی تبدیل شده است. از میان تمام این زیبایی‌ها می‌توان به باغ‌های رؤیایی و دیدنی این شهر اشاره کرد که هرکدام داستانی از گذشته را در دل خود جای داده‌اند. یکی از این باغ‌ها، نارنجستان قوام است که با معماری خاص و سرشار از رنگ خود، هر بیننده‌ای را جادو می‌کند. در این مقاله قصد داریم که شما را با این باغ تاریخی و فرهنگی آشنا کنیم و بگوییم که چرا نباید از دیدن آن غافل شوید.

نارنجستان قوام کجاست؟

باغ قوام، یکی از مکان‌های تاریخی شیراز در ایران است که در خیابان زند واقع شده. این باغ را در دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار بنیان کرده‌اند و ساخت آن حدود ۱۰ سال نیز به طول انجامیده است؛ یعنی از سال ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷. البته همه کار همین‌جا تمام نشد و در سال ۱۲۹۸ نیز تزئیناتی به بخش بیرونی و درونی باغ نارنجستان اضافه شد.
دلیل نام‌گذاری نارنجستان هم این است که همیشه پر از درخت نارنج است و در بهار، عطر شکوفه‌های این درختان در تمام فضا می‌پیچد. این باغ زیبا یکی از نمونه‌های باشکوه معماری ایرانی است و در تک‌تک اجزای آن می‌توان ماجراها و قصه‌هایی را که در دلش دارد، دید، لمس کرد و فهمید.

تاریخچه نارنجستان قوام شیراز

همان‌طور که بالاتر هم گفتیم، باغ قوام در سال ۱۲۵۷ توسط میرزا علی محمدخان قوام‌الملک، وزیر زیردست ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. نارنجستان قوام شیراز از خانه زینت‌الملوک (عمارت درونی)، دیوان‌خانه که همان عمارت نارنجستان است (عمارت بیرونی)، مکتب‌خانه، حسینیه و حمام گچینه تشکیل شده است. دیوان‌خانه جایی برای میزبانی از مهمانان و سفرای خارجی، انجام کارهای حقوقی و برگزاری جلسات مهم بود. خانه زینت‌الملوک هم درواقع محل زندگی خود خانواده قوام بود.
در سال ۱۳۵۳، این مکان به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته شد و در اختیار دانشگاه شیراز قرار گرفت. این باغ یکی از زیباترین بناهای دوره قاجاریه است که هر سال تعداد زیادی از بازدیدکنندگان را به سمت خود جذب می‌کند.

تصویری از نارنجستان قوام شیراز

معماری نارنجستان قوام

نارنجستان شیراز با مساحتی حدود ۳۵۰۰ متر مربع و زیربنایی حدود ۹۴۰ متر مربع، شامل یک باغ، یک عمارت و یک موزه است. معماری این بنای ایرانی به دوره قاجار و زندیه مربوط می‌شود و در همه قسمت‌های آن، تلفیقی از آینه‌کاری، گچ‌بری‌های سرشار از ظرافت، نقاشی‌های زیبا و کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز به چشم می‌خورد. در نارنجستان، همه‌چیز دارای تقارن است؛ از اجزا و ستون‌های خود ساختمان گرفته تا باغ و درخت‌ها. مخصوصاً در کاشی‌ کاری نارنجستان قوام و آینه‌کاری‌هایش این نکته به‌خوبی قابل مشاهده است.
باغ نارنجستان قوام در شیراز با درختان نارنج و نخل و گل‌های رنگارنگ، یک فضای آرام و دلنشین را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. حوضی زیبا نیز در وسط همین باغ قرار دارد و بازتاب نور خورشید را در آب و آیینه‌های عمارت نشان می‌دهد.

بخش های مختلف نارنجستان قوام شیراز

باغ قوام از چند قسمت مهم، مثل خانه زینت‌الملوک، حمام گچینه، مکتب‌خانه، حسینبه و دیوان‌خانه تشکیل شده و بسیاری از جاهای دیدنی شیراز را در خود جای داده است. در ادامه، با این بخش‌ها که هرکدام به تنهایی گنجینه‌ای ارزشمند و دیدنی هستند، آشنا خواهید شد.

خانه زینت الملوک در شیراز

خانه زینت‌الملوک یا عمارت درونی مکان زندگی خانواده بود. از نکات جالب عمارت درونی و بیرونی این است که هردو معماری بسیار زیبا و چشم‌نوازی دارند و با اینکه عمارت درونی جایی برای استفاده شخصی خانواده بوده، بازهم در طراحی آن از زیباترین عناصر استفاده شده است. به عنوان مثال، بخش شاه‌نشین خانه زینت‌الملوک حتی بسیار زیباتر از شاه‌نشین باغ نارنجستان است و آینه‌کاری‌های آن هوش از سر هر انسانی می‌برد. حیاط خانه زینت‌الملوک کوچک‌تر است و حوضی که در وسط آن قرار دارد نیز در اندازه کوچکی ساخته شده؛ اما دنج بودن و حس و حال خانه را به‌خوبی می‌توانید در این مکان حس کنید.

عکسی از خانه زینت‌الملوک

دیوانخانه نارنجستان قوام

دیوان‌خانه درواقع معروف‌ترین بخش این مجموعه است و محلی برای انجام کارهای سیاسی، اداری و تجاری بوده و در گذشته به عمارت بیرونی شهرت داشته است.

دیوان‌خانه از اتاق‌های مختلفی تشکیل شده است که هرکدام کاربردهای خاص خود را داشتند. بعضی از اتاق‌ها سراسر آینه‌کاری شده‌اند و برخی پر از پنجره‌ها و شیشه‌های رنگی هستند. دیوارها و سقف‌های بعضی از اتاق‌ها به نقاشی‌هایی زیبا آراسته شده‌اند و برخی نیز گچ‌بری‌هایی دارند که هربار به آنها نگاه کنید، با خودتان می‌گویید: «قدیمی‌ها عجب حوصله‌ای داشتند!»

موزه نارنجستان قوام

زیرزمین باغ نارنجستان درحال‌حاضر کاربری موزه دارد. در موزه باغ نارنجستان قوام می‌توانید آثاری از دوران باستان تا معاصر را ببینید و سفری کوتاه در زمان داشته باشید.

شربتخانه و رستوران نارنجستان شیراز

این باغ یک سفره‌خانه سنتی زیبا در حیاط پشتی دارد که بسیار دنج است و مدت‌زمانی که در آنجا حضور دارید، از صدای فواره کوچک درون حوض، صدای مرغ عشق‌ها و طوطی‌هایی که در آنجا هستند و استراحت بر روی تخت‌های سنتی آن بسیار لذت می‌برید.

عکسی از رستوران نارنجستان شیراز 

مکتبخانه نارنجستان قوام

مکتب‌خانه نارنجستان نیز محلی برای سوادآموزی، آموختن و حفظ قرآن، نامه‌نگاری و... برای اعضای خانواده بود. این بخش از نارنجستان در گذر زمان دچار آسیب‌های زیادی شده است؛ اما بعدها بخش‌هایی از آن مرمّت شدند.

حمام گچینه نارنجستان شیراز

حمام گچینه نیز یکی دیگر از بخش‌های مهم نارنجستان است. کاربرد آن را می‌توانید به راحتی از نامش بفهمید. ساخت آن نیز به سال ۱۳۰۰ شمسی برمی‌گردد. حمام گچینه نارنجستان، یکی از ۵ حمام قدیمی شیراز است.

حسینیه نارنجستان قوام

با تماشای حسینیه این بنای تاریخی می‌توانید به ارادت ویژه خاندان قوام به امام‌ حسین (ع) پی ببرید. این حسینیه درحال‌حاضر به‌عنوان حوزه علمیه مشغول به فعالیت است و از تالاری دوطبقه تشکیل شده که در سرتاسر آن، نقاشی‌هایی مربوط به واقعه کربلا و مرثیه‌های امام‌حسین به چشم می‌خورد.

آدرس نارنجستان قوام و نحوه دسترسی به آن

باغ نارنجستان قوام شیراز در خیابان زند، کوچه بیست‌وچهارم واقع شده است. این باغ در فاصله کمی از برخی از جاذبه‌های دیگر شیراز قرار دارد. برای رسیدن به این باغ می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس، تاکسی، مترو و دوچرخه استفاده کنید. برای اینکه اطلاعات بیشتری درباره این شهر به دست آورید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله راهنمای سفر به شیراز را مطالعه کنید.

موقعیت جغرافیایی نارنجستان قوام شیراز روی نقشه گوگل

قیمت بلیط و ساعت کاری نارنجستان قوام

ساعت کار نارنجستان قوام هر روز از ۸ تا ۲۰ است. متاسفانه گردشگران نمی‌توانند در روزهای سوگواری رسمی مثل تاسوعا، عاشورا، ۲۱ رمضان و وفات پیامبر از این باغ دیدن کنند. در برنامه سفر 4 روزه به شیراز کامل توضیح داده‌ایم که بهتر است کدام روز از سفر خود را به تماشای این باغ‌موزه دیدنی اختصاص دهید و در کنار آن، از کدام جاذبه‌های دیگر شیراز دیدن کنید.

بلیط نارنجستان قوام در سال ۱۴۰۲ برای ایرانی‌ها ۵۰۰۰ تومان و برای خارجی‌ها ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

سفر به شهر عشق و بازدید از باغ نارنجستان قوام

نارنجستان قوام شیراز یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین باغ‌های ایران است که با معماری خاص و زیبایش، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. این باغ نه‌تنها یک فضای آرام و دلنشین را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده، بلکه درسی از تاریخ و فرهنگ ایران را نیز به آنها می‌آموزد. اگر قصد سفر به شیراز را دارید، از دیدن این باغ زیبا و موزه آن غافل نشوید. پیشنهاد ما این است که سفر خود را با بلیط تهران شیراز تریپ انجام دهید. دراین‌صورت، علاوه‌بر سفری آسان، قیمت کمتری هم خواهید پرداخت. ضمن اینکه زمان بیشتری برای گشت‌وگذار در شهر دارید و می‌توانید با خیال آسوده‌تری از جاهای دیدنی این شهر بی‌نظیر بازدید کنید.

شما کدام یک از باغ‌های شیراز را دیده‌اید؟ از بین آن‌ها، کدام را بیشتر می‌پسندید؟ حتما نظر خود را با ما در میان بگذارید.

سؤالات متداول:

1. نارنجستان قوام در کدام شهر است؟

این باغ تاریخی در شهر شیراز در کشور ایران قرار دارد.

2. نارنجستان قوام در کدام استان قرار دارد؟

این بنای مهم که از دوره قاجار به جا مانده، در استان فارس قرار گرفته است.

3. موزه نارنجستان قوام کجاست؟

این موزه در زیرزمین عمارت باغ نارنجستان قوام در شیراز قرار دارد.