سردرجورجیر در اصفهان

به روز رسانی: 13 بهمن ، 1400 جاذبه های گردشگری

دور از شلوغی خیابان های اصلی اصفهان، مسجد حکیم در سال 1656 در محل مسجد آل بویه به نام جرجیر در قرن دهم ساخته شد، سردرجورجیر در اصفهان توسط صاحب بن عباد، وزیر معروف آل بویه تأسیس شد. مسجد حکیم در انتهای بازار نقاش و بازار رنگ رزن اصفهان قرار دارد.
از ویژگی های این مسجد دو ساعت آفتابی است که یکی در گوشه شمال غربی مسجد و دیگری در شمال غربی ایوان قرار دارد، آثار خوشنویسی این مساجد مربوط به محمدرضا امامی در قرن هفدهم است.
مسجد حکیم که دارای سردرجورجیر که کمتر شناخته شده است، یک بنای بصری خیره کننده در اصفهان است که مسافران می توانند در نزدیکی بازار چند صد ساله مرکزی اصفهان از آن دیدن کنند.
مسجد زیبا نه تنها عبادتگاه بلکه یک ساختمان عمومی است که کاربردهای متعددی دارد، محل اجتماع نماز گذاران، مدرسه اسلامی و پناهگاه اضطراری است.
این مسجد که در اواسط قرن هفدهم در زمان شاه عباس دوم ساخته شده است، به نام سازنده آن که یک پزشک به نام حکیم بوده است، نامگذاری شده است.
مسجد ورودی بنای تاریخی ندارد، اما پنج ورودی کوچک متفاوت دارد. غالباً از مسجد به عنوان میانبر برای مقصد دیگری نیز استفاده می شود.
دیوارهای مسجد اشکال مختلفی دارد، در آن حیاطی است که فضای تاریخی به آن داده است، این مسجد همچنین دارای امکانات رفاهی مانند حمام ، غذا خوری می باشد.

پلان مسجد حکیم اصفهان

معماری مسجد سردرجورجیر اصفهان

در زمان صفویه مساجد خارق العاده زیادی ساخته یا تکمیل شد و بدون شک هر یک از این مساجد درست مانند یک موزه آثار کاشی کاری، گچبری و کتیبه های قرآنی را به نمایش می گذارد. مسجد حکیم یکی از آنهاست که چهار ایوان دارد.
هر ایوان در تزیینات مسجد حکیم و کاشی کاری های آن منحصر به فرد است و راهروها تزئینات جذاب خود را دارند، این مسجد به دستور حکیم محمد داوود، پزشک شاه عباس دوم ساخته شده است. مسجدی بدون مناره و گنبد محسوب می شود.
دارای سه ورودی اصلی است، ورودی شرقی با دو سکو در دو طرف با کاشی کاری، کتیبه هایی با اشعار فارسی، مقرنس و طاق نماهای ظریف تزئین شده است.
ورودی غربی ساده است و با گچ بری های زینتی تزئین شده و در نهایت، سردر شمالی با آثاری از کاشی و آجر و دو سکو در دو طرف، یک ایوان کوچک با نقوش زیبا در بالای ورودی دارد، شبستان فضایی زیرزمینی در مساجد سنتی است. مسجد حکیم دارای چهار شبستان و محراب است که شبستان اصلی در پشت ایوان جنوبی قرار دارد.
در این مسجد شبستان دیگری معروف به شبستان زمستانی در ضلع غربی مسجد قرار دارد و دارای دو بخش مردانه و زنانه است. در شمال شرقی مسجد حوض كوچكی وجود دارد و اطراف آن را حجره هايی فرا گرفته است.
سبک معماری و شیوه ظریف ساخت سردر جورجیر نمایانگر اوج هنرنمایی و آجرکاری بوده است، سبکی مشهور به سبک رازی و برخاسته از ری که در آن بخش‌ های سازه‌ ای و تزئینی را در این مسجد خیلی ماهرانه در کنار هم می نشینند به نمایش می گذارد.

معماری مساجد اصفهان

معرفی معماری اصفهان

اصفهان که در مرکز ایران قرار دارد، شهری پرجنب ‌وجوش است که در امتداد رودخانه ‌ای تماشایی با سه مکان ثبت شده در میراث جهانی یونسکواست، مردم محلی بسیار مهربانی دارد، اصفهان دارای معماری باستانی، پل‌ های باشکوه و مکان ‌های پنهان فراوان برای کشف است.
تاریخ اصفهان به دوران باستان برمی گردد. صدها گنبد و مناره مسجد های این شهر را برجسته کرده است، اصفهان از اوایل قرن یازدهم تا هجدهم میلادی و به ویژه در زمان سلسله صفویه در قرن 16 و 17 میلادی که برای دومین بار پایتخت ایران شد.
اصفهان از دیرباز به نصف جهان ملقب بوده است. در دوران شکوفایی خود نیز یکی از بزرگترین شهرهای منطقه با جمعیتی نزدیک به یک میلیون نفر بود.
بلوارهای پر درخت و باغ های گل، پارک های زیبا در کنار رودخانه زاینده رود را در خود جای داده است. بازارها، پل ها، کاخ ها، مساجد و مناره های سرپوشیده 1300 ساله را در خود جای داده است.
کاشی‌های آبی مساجد اصفهان و پل‌ های باشکوه شهر، میدان بزرگ امام معروف به میدان نقش جهان یکی از بزرگترین میدان ها در جهان است که 500 متر در 160 متر می باشد و نمونه ای باشکوه از آثار تاریخی ایران به شمار می رود.
مسجد جامع اصفهان که نزدیک به 1300 سال پیش ساخته شده است، یکی از قدیمی ترین مساجد در ایران است و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
اصفهان علاوه بر ریشه تاریخی، یکی از مراکز مهم آموزشی، فرهنگی، صنعتی و کشاورزی ایران نیز می باشد. مردم اصفهان به دلیل پایبندی به ارزش های دینی، سرسختی و تأثیرگذاری زیادی که دارند در عرصه هنر، فرهنگ و سیاست ایران، شهرت فراوانی دارند. برای اطلاع از قیمت بلیط هواپیما اصفهان به سایت تریپ مراجعه کنید.

مسجد جورجیر

تاریخچه مسجد سردرجورجیر اصفهان

در دوره صفویه مسجدی توسط حکیم داوود، پزشک سلطنتی که با شاه عباس دوم درگیر شد و مجبور به پناه بردن به هندوستان شد، ساخته شد. این مسجد در سال 1313 با شماره ثبت 223 به ثبت آثار ملی رسیده است، مساحت کلی مسجد حکیم 9680 متر مربع است.
از ویژگی‌های برجسته مسجد می ‌توان به تزیینات درخشان آجر و کاشی، آثار خوشنویسی خیره ‌کننده و کتیبه ‌های فراوان به خط کوفی زاویه ‌دار اشاره کرد. از حیاط گنبد حرم همان پژواکی را دارد که در مسجد امام می توان مشاهده کرد.
نسخه‌های خطی سردر و ایوان‌های داخلی مسجد مربوط به سال‌های 1067 تا 1073 هجری قمری است که توسط محمدرضا امامی، خطاط معروف زمان صفویه نوشته شده است. سردر مسجد جورجیر در شمال غربی مسجد است.
بر لوح بالای سردر شمالی این مسجد نوشته شده است که مسجد حکیم توسط محمد داوود به نام طغررب خان طبیب شاه عباس دوم بنا نهاده شده و در سال 1073 هجری قمری تکمیل شده است.
این مسجد در همان عصر دیلمیان به نام جرجیر یا صنف نقاشان ساخته شده که امروزه فقط ایوان آن باقی مانده است. پزشک حکیم داوود پزشک شاه صفی در زمان شاه عباس دوم بود.
او به دلیل دسیسه‌ ای از اقبال شاه خارج شد و به هند فرار کرد و به یک فرد بسیار موفق، معتبر و برجسته تبدیل شد. در نزدیکی ورودی شرقی مسجد حکیم روبروی محل دفن حاج محمد ابراهیم کلباسی، شعری به خط نستعلیق سفید بر روی کاشی های سرامیکی آبی نقاشی شده است که دستور ساخت مسجد توسط حکیم داوود در زمان شاه عباس دوم و عهد شاه عباس دوم را شرح می دهد.
آغاز ساخت سال 1067 هجری قمری بوده است، در میان اشعار فوق بر روی پلاک کوچکتر، ابیاتی در وصف تعمیرات سالهای بعد وجود دارد. یکی از آنها در بین سطرهای پنج و شش شعر به رنگ سفید بر زمینه فیروزه ای نوشته شده است.
مرمت مسجد حکیم اصفهان در سال 1323 خورشیدی انجام شد در بین سطرهای شش و هفت، کتیبه دیگری وجود دارد که در زیر به زبان عربی هزار و هشتاد و پنج نوشته شده است و در پایان اشعار بر لوح کوچکی اثر فوق به استاد سرامیک ساز محمد اشاره کرده است.
دعای صدق الله العالی العظیم الکریم الحکیم بر تاج ورودی، سه دعا از سوره نورو سوره توبه در قرآن با مرکب زرد بر زمینه آبی به خط سلس نوشته شده است.

مساجد دوره قاجار در اصفهان

مساجد دوره قاجار در اصفهان

در دوره قاجار اشکال و اشکال جدیدی ابداع شد. از سوی دیگر بناهای بسیار کمی در دوره قاجاریه ساخته شد و متأسفانه شاهکارهای دوره صفویه نیز مورد غفلت واقع شدند. اما نباید معماری منحصر به فرد این مکان های تاریخی را فراموش کرد، طرح های باورنکردنی که توسط استادان بزرگ ایرانی ایجاد شده است که همه گردشگران را به وجد می آورد.
اصفهان به عنوان قطب مهم گردشگری ایران شهری قدیمی با مساجد پر زرق و برق است. اگر در محله های قدیمی اصفهان قدم بزنید، در هر کوچه مسجدی تاریخی می بینید که قدمت آن به سالهای خیلی قبل بر می گردد.
اصفهان را علاوه بر گردشگری تاریخی، می توان یکی از مراکز مهم گردشگری فرهنگی دانست. سردر جورجیر یکی از قدیمی ‌ترین بناهای تاریخی دوره دیلمی و نمونه بارز از معماری آجرکاری و گره سازی به سبک رازی از آن دوره است وهمچنین قدیمی ‌تر از گنبد تاج ‌الملک در مسجد جامع عتیق اصفهان است.
این نوع سبک معماری از ری برخاسته است که در آن آجرها با ابعاد کوچک برای ایجاد نقش های مهندسی و تزئین بنا استفاده می شده است. از مساجد تاریخی اصفهان می توان به مسجد جامع عتیق، مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله، مسجد حکیم معروف به سر در جورجیر، مسجد سید، مسجد علی قلی آقا، مسجد ایلچی را نام برد. برای دیدن این مساجد تاریخی می توانید رزرو بلیط خود را آنلاین از طریق سایت تریپ انجام دهید.
مسجد حکیم معروف به جورجیر بنای باشکوه با کاشی کاری های نفیس و کتیبه های قدیمی یکی از زیبا ترین مساجد اصفهان به شمار می رود.
بنا بر اسناد تاریخی، مسجد حکیم توسط محمد داود معروف به تربق خان از پزشکان شاه عباس دوم و شاه صفی ساخته شده و مراحل ساخت آن 6 سال به طول انجامیده است.
بنای مسجد حکیم دارای سردر، صحن، ایوان، غرفه های دو طبقه، گنبدخانه و شبستان است. سردر شرقی مسجد دارای تزئینات کاشی کاری و کتیبه های تاریخی است. کتیبه سردر شمالی به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی است. صحن مسجد عریض و نمای آن نیز دارای کاشی کاری و خوشنویسی باشکوهی است.
در ضلع جنوبی صحن، ایوان جنوبی، گنبدخانه و شبستان در طرفین آن قرار دارد. نقش هایی که در سردر جورجیر نقش بسته از طرح هایی خطی، هفت شاخه، کتبیه های کوفی، طرح‌ های گل و برگ، شمعدان‌ های سه ‌شاخه، نقوش پایه شمعدان، نقش لاله واژ‌گون، طرح‌ های هندسی، نقش‌ هایی شبیه حروف عبری و پهلوی، شمسه هشت، درخت و پرنده، غنچه‌ های محدب، نقوش گیاهی بال، تزیینات زنجیری، شمعدان هفت شاخه، و گل ‌های سه ‌پر می باشد که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.
یکی ازویژگی های سردر جورجیر یک قوس شکنج یا کنگره ‌ای بزرگ یازده ‌پر بر فراز آن است که در نوع خود بی ‌نظیر است و ‌بغل‌ های آن با نقوش چلیپای ایرانی تزئین شده است.
از این نمونه ابعدا کوچکتری از کمان شکنج را می توان بر فراز دو طاق کوچکتر که در دیواره های جانبی مسجد قرار دارند ببینید.
در بالا و پایین این طاق نقش شبدری که پنچ پر دارد و همچنین نقوش شمسه هشت و نقوش شبیه حروف الفبای پهلوی و عبری به کار رفته است که نشانه ‌ای از توجه سازندگان بنا به نمادهای ادیان گوناگون است.