مسجد جامع یزد و حقایق جالب آن

تاریخ ساخت مسجد جامع یزد برای چه سالی است؟ مسجد جامع یزد چند ورودی دارد؟ یکی از بناهای تاریخی شهر یزد، مسجد جامع یزد است که در ادامه این مقاله ما شما را با بافت این بنا و تاریخ ساخت این مسجد بیشتر آشنا میکنیم لطفا با ما همراه شوید:

سفر به یزد، شهر خشتی جهان
سفر ماجراجویانه در کویر کاراکال یزد
بهترین جاهای دیدنی یزد را بشناسید

تاریخچه مسجد جامع یزد

(مسجد جامع یزد به انگلیسی: Yazd Grand Mosque) این بنای باشکوه دارای یک درگاه ورودی کاشی کاری شده (یکی از بلندترین آنها در ایران) است که در کنار آن دو مناره به ارتفاع 48 متر و مزین به کتیبه هایی از قرن پانزدهم است. مسجد جامع یزد، مسجد جامع اصلی یزد است. 
سه سلسله اصلی در ساخت مسجد جامع یزد مشارکت داشتند: سلسله بویید (قرن 10)، سلسله ایلخانی/مغول (قرن 13 تا 14) ، سلسله تیموریان (قرن 14 تا 16).
به گفته مورخان، این مسجد در ابتدا در محل آتشکده ساسانی زیر نظر علاءالدوله گرشاسب از سلسله آل بویه ساخته شد. سپس دوبار بین سالهای 1324 تا 1365 ابتدا به دستورعلاءالدوله کلانجر در قرن ششم هجری قمری بازسازی شد. ساخت اصلی ساختمان فعلی به دستور "سید رکن الدین محمد قاضی" انجام شد.

معماری مسجد جامع

نقاشی مسجد جامع یزد

این مسجد شاهد معماران شگفت انگیز گذشته ایران با دانش و تخصص فوق العاده ای است که اگر این شاهکارهای معماری ایرانی و اسلامی را در شهر آجرهای گلی نمی دیدید، تصور نمی کردید. 
هنر خوشنویسی و آثار فاخر به همراه نقوش و طرح های زیبا در گوشه های سقف آن در داخل مسجد که نام مقدس علی را به تصویر کشیده است که واقعاً شگفت انگیز و نفیس است. 
این مسجد هنوز در حال استفاده است و نمونه خوبی از سبک آذری یا سبک مغولی در معماری ایرانی است که بر ارتفاع متمرکز شده است. 
یکی از بزرگترین ویژگی های این مکان شکل مربع مسجد است که آن را شبیه کعبه (مسجد بزرگ مکه) کرده است. تزئینات انجام شده با گچ، کاشی و آجر، آن را به یکی از شگفت انگیزترین مساجد جهان تبدیل کرده است. نورپردازی مسجد به طور غیرمستقیم با انعکاس به گچ بری های سفید گنبد و دیوارها تأمین می شود.

پلن مسجد جامع یزد

نقشه مسجد جامع یزد

این مسجد زیبا دارای 7 درب ورودی می باشد که در زیر به آنها اشاره شده است.

ورودی های مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد هفت ورودی دارد، اما تنها چهار ورودی آن باز است و درگاه مناره ها اصلی ترین ورودی آن است و حدود 24 متر ارتفاع دارد. 
نمای ورودی با کاشی کاری تزئین شده است که در میان آنها نود و نه نام مقدس خدا نوشته شده است. دو مناره بلند حدود 52 متر ارتفاع (با قطر 6 متر) دارند و قدمت آنها به دوران صفویه برمی گردد. این دو مناره در راه پله های خود تفاوت دارند. مناره سمت راست دارای دو راه پله است، اما در سمت چپ تنها یک راه پله وجود دارد.
در پشت ایوان جنوب شرقی مسجد در حیاط، اتاق گنبد وجود دارد که با موزاییک فاینس تزئین شده است. نقوش معرق با نام پیامبر اسلام و جملاتی از کتاب مقدس قرآن پر شده است. مسجد جامع یزد از سنگ مرمر ساخته شده است. اعتقاد بر این است که خاک مورد استفاده در آن خاک مقدس کربلا بوده و به جای استفاده از آب، از گلاب استفاده می شود. نمازخانه مسجد دارای دو بخش است ، یکی در زمستان و دیگری در بهار استفاده می شود.

فضای جلوخان مسجد جامع یزد

فضای جلوخان مسجد جامع یزد که شامل حوضی است که هشت ضلع دارد و روبروی ستون مرمری است و روی آن نقش حیوانات و گیاهان کنده کاری شده است وهمچنین بیتی با خط خوش نسخ نوشته شده است اما به دلیل شکستکی خوانا نیست.

مسجد جامع، بنایی در شهر خشتی دنیا

صحن داخلی مسجد جامع یزد

صحن داخلی مسجد جامع مستطیل شکل است و برای اقامه نماط استفاده می شود و دارای کاشی هایی با رنک آبی فیروزه ای است و نام های متبرک الله، محمد، علی، حسن و حسین روی آن دیده می شود.

سر شرقی مسجد جامع یزد 

سرشرقی مسجد جامع یزد دارای ورودی بلند و چشمگیر مسجد جامع یزد که یکی از مهمترین و معروف ترین قسمتهای این بنا است که هنگام ورود چشم ها را خیره می کند. 
ارتفاع این ورودی 24 متر است و در دو طرف آن، طاقنمایی وجود دارد و دارای دو مناره ی باریک و بلند است. ورودی بنا دارای بدنه ای بسیار کشیده است و عناوین شاهرخ تیموری و میرزا جهانشاه با خط نسخ بر روی آن نوشته شده است.

کریاس مسجد جامع یزد

با ورود به مسجد و عبور از پیشخوان و ورودی، وارد فضای مربع کریاس می شویم که سقف آن به روش کاربندی ساخته شده است. جالب ترین قسمت کریاس، اسلب سنگی است که روی دیوار نصب شده است. 
متن این لوح های سنگی، کلمات و دستورالعمل هایی است که توسط حاکمان در زمان های مختلف در طول تاریخ مسجد صادر شده است. با توجه به سنگ های یافت شده در کریاس ، متعلق به قرن هشتم ، این قسمت "دهلیز" نامیده می شد.

محراب مسجد جامع یزد

یکی دیگر از قسمتهای دیدنی مسجد جامع یزد محراب آن است که در قسمت فوقانی آن تزئیناتی مانند گچ بری و مقرنس به چشم می خورد. 
این محراب زیبا از کاشی معرق ساخته شده است که ترکیبی از طرح هایی مانند گل و گیاه است و کلمات را در بالای محراب مشاهده می کنید. همچنین در دو طرف محراب تاریخ تکمیل کاشی کاری و نام معمار آن نوشته شده است. 

مسجد شبستان غربی جامع مسجد جامع یزد

این شبستان به شکل مستطیل به طول 38 متر و عرض 9 متر ساخته شده است. در قسمتهای بالای شبستان، پنجره های مشبک و کاشی های زیبا متعلق به دوران تیموری دیده می شود. شبستان غربی در زمان امیر غیاث ساخته شد و نام این بنا تا سالها پیش "غیاثیه" نامیده می شد. این شبستان اکنون محل دائمی گنجینه و موزه مسجد جامع یزد است.

رستوران نزدیک مسجد جامع یزد

در نزدیکی مسجد جامع یزد کجا غذا بخورید

کافه رستوران چهارسوق و خانه پدری نزدیک مسجد جامع یزد هستند. رستوران کاف کاف باام نیز یک رستوران روی پشت بام نزدیک مسجد جامع یزد است.

محل اقامت در نزدیکی مسجد جامع یزد

هتل تاریخی لاب خندق یک خانه سنتی 3 ستاره و نزدیک مسجد جامع یزد است. هتل سنتی مهر یکی دیگر از هتل های 3 ستاره با فضایی دنج و آرام است. 
هتل 3 ستاره یزد فاضلی و هتل جاده ابریشم از هتل های مقرون به صرفه نزدیک مسجد هستند. اگر به دنبال اقامتگاه ارزان قیمت هستید، دالان بهشت انتخاب مناسبی است. هتل داد نیز یک هتل بوتیک در یزد و نزدیک مسجد است.

مغازه های مسجد جامع یزد

یزد دارای بازار و بازارچه های قدیمی هست که هر کدام نیازهای مردم این شهر را برآورده می کنند.

بازارچه مسجد جامع یزد

این بازارهای کوچک معمولاً مرکز محله های قدیمی شهر را تشکیل می دهند و باید نیازهای روزانه ساکنان هر محله را برآورده کنند. به عبارت دیگر محدوده فعالیتهای این بازارهای کوچک محله است و شامل نانوایی، قصابی، داروخانه سنتی، خواربارفروشی، یک یا چند کارگاه کوچک، مسجد و مخزن آب زیرزمینی است. بازارهای کوچک کوشک نو، شاه ابوالقاسم و قلم علی خراسانی از این نوع هستند.

بازارچه مسجد جامع یزد

بازار مسجد جامع یزد

آنچه ما امروزه به عنوان شبکه ای از بازارهای قدیمی یزد می بینیم یک مجموعه معماری وسیع شهری است که در جنوب شهر واقع شده است و شامل چندین گذرگاه بازا، مجموعه ها و خانه های تجاری، مساجد، میدان ها، مدارس، آب انبارهای زیرزمینی، کاروانسراها و کارگاه ها است. 
این مجموعه، که در واقع ستون فقرات شهر قدیمی یزد است، در دوران پهلوی تاسیس و برخی از قسمتهای اصلی آن مانند بازار کفشگران، بازار محمدعلی خان و بازار پنجه علی تخریب شد.

شعر مسجد جامع یزد

درشهر خشت وخاطره شهر نجیبِ خاک، این خطه ی تلاش وشکیب و شعور وشور، اینجا که در چمن، همه گلدسته رُسته است،
مانده است یک شکوهِ شکیبایِ بی قرین، میراث ماندگار،آنسان که بی ملال، تاریخ در تبسم او موج میزند.
فرهنگ در تغزل او مانده یادگار. یک قامت بلند ِتوازن که برده دل یک سرو آشنا که به صحرا تنیده مهر.
انگار در نمازِ نیاز ایستاده سبز، یک سرو سرفرازِتماشا که درقیام، سرمست درقنوتِ تمنا گشوده دستو
وین شهر خسته را به دعا ساز می کند، این کیست این غریبِ دلارامِ روزگار؟
کاینگونه سبز میرسد از دشتهای عشق، اینسان زلال میرسد از باغ های دور،
این کیست کاینچنین غزل آغاز می کند؟ انگار جاری است/ از باده قنات ِقنوتش دو رود نور..
این می فروش کیست؟  کاینسان به تشنگان زمین روح میدمد
می بخشد از پیاله ی توحید ،زندگی، دستی چنین عزیز ندیدم در این دیار، برمن که سخت تنگدلم درکویر زرد، تا دل به اوج بال برآرد از این حصیض!
گویی تمام پنجره ها باز می کند! لطفش مدام، مرهم دلهای خسته باد!
جایی دلم نخوانده چنین راز بندگی، یادش قرار خاطرخوبان بیقرار!
بشکوه آسمانی اش از هربلا به دور! نامش بلند باد /  شکوهش همیشگی !

سخن آخر

مسجد جامع یزد یکی از قدیمی ترین بناهای تاریخی در ایران است این مسجد نمونه ای زیبا از سبک آذری معماری ایرانی است. 
تاج مسجد توسط یک جفت مناره که مرتفع ترین در ایران است بنا شده و هر ساله گردشگران بسیاری از اقصی نقاط دنیا برای تماشای این مسجد بی نظیرو باشکوه با خرید بلیط هواپیما یزد به این شهر می آیند و از دیدنی های این شهر شگفت انگیز لذت میبرند.