مسجد سلیمانیه استانبول را بشناسید

مسجد سلیمانیه استانبول بنایی خیره‌کننده در دل این شهر تاریخی است که حکومت باشکوه سلطان سلیمان را یادآوری می‌کند. این بنا، که با گذشت بیش از 4 قرن همچنان زیبا و استوار بر فراز تپه سوم استانبول قرار دارد، از دوران سلطنت دهمین شاه عثمانی سخن می‌گوید؛ گویی که این پادشاه همچنان زنده است و فرمانروایی همیشگی شهر را در دست دارد. اگر قصد سفر به استانبول را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از این مسجد زیبا را نیز در برنامه خود قرار دهید. اما پیش از سفر، این مطلب را مطالعه کنید تا با تاریخ و هویت مسجد سلیمانیه بیشتر آشنا شوید.

مسجد سلیمانیه استانبول؛ آرامگاه سلطان سلیمان و خرم سلطان

اگر درباره تاریخ ترکیه مطالعه کرده باشید، حتما عبارت استانبول، شهر هفت‌تپه را نیز شنیده‌اید. این شهر که در میان 7 تپه جای گرفته، مساجد بی‌شماری دارد و از این رو، به شهر هزارمسجد نیز معروف است. اما در میان این همه مسجد رنگارنگ و تماشایی، مسجد سلیمانیه ساختمان بی‌بدیلی است که از جنوب شهر استانبول، خودنمایی می‌کند. این مسجد که روی تپه سوم شهر قرار گرفته، شکوه خیره‌کننده‌ای دارد و از مهم‌ترین مساجد جامع ترکیه به‌شمارمی‌رود. هرچند از نظر وسعت، دومین مسجد بزرگ شهر پس از مسجد ایاصوفیه است.

اگر از سمت شمال غرب وارد محوطه مسجد شوید، ابتدا وضوخانه و سپس حیاط بزرگ و چشم‌نوازی را می‌بینید که با چهار مناره بلند و باریک احاطه شده است. وجود این 4 گلدسته، سبک خاصی از معماری مساجدی را نشان می‌دهد که به دستور شاهان عثمانی ساخته می‌شد. پس از عبور از حیاط، وارد ساختمان اصلی می‌شوید. نماز جماعت و سخنرانی‌های پس از آن، در این بخش از بنا انجام می‌شده است. البته این تنها بخش مسجد سلیمانیه نیست؛ این مجموعه، ساختمان‌های متعددی را در کنار هم جای داده است که از بین آن‌ها می‌توان به مدرسه، حمام، کاروانسرا، آشپزخانه، بیمارستان و کتابخانه اشاره کرد.

در پشت ساختمان اصلی مسجد خرم سلطان در استانبول، باغ سرسبزی قرار دارد که پیکر پادشاه کبیر عثمانی، سلطان سلیمان اول را در آغوش گرفته است. این قسمت از باغ را می‌توان مقبره خانوادگی سلطان سلیمان به شمار آورد؛ چرا که کمی آن‌طرف‌تر، در زیر سازه‌ای گنبدی‌شکل همسر محبوب او، خرم‌سلطان آرمیده و اندکی دورتر، مادر، خواهر و دختر شاه عثمانی به خواب ابدی فرو رفته‌اند. علاوه بر این‌ها، آرامگاه سلطان سلیمان دوم، سلطان احمد یکم و سنان آغا، هنرمند و معمار مسجد سلیمانیه استانبول نیز در این باغ قرار دارد.

تصویری از نمای بیرونی مسجد سلیمانیه استانبول

آنچه از تاریخچه مسجد سلیمانیه استانبول می‌دانیم

دومین مسجد جامع استانبول به دستور سلطان سلیمان اول، دهمین پادشاه عثمانی ساخته شد. سلطان سلیمان قانونی یا شاه سلیمان کبیر که بزرگ‌ترین شاه عثمانی بوده و دوران حکومت باشکوهی داشته است، در نظر داشت بنایی بسازد تا عظمت سلطنت او را نمایان کند. به همین دلیل تصمیم به ساخت مسجد سلیمانیه در استانبول گرفت که یادگار ارزشمند دوران او برای آیندگان است. ساخت این مسجد در سال 1550 میلادی آغاز شد و با وجود 3500 صنعت‌گر هنرمند، تکمیل آن 7 سال طول کشید؛ به همین دلیل به نمادی از اهمیت تاریخی آن دوران تبدیل شده است.

مسجد سلیمانیه به‌عنوان یکی از مهمترین جاهای دیدنی استانبول حوادث زیادی را از سر گذرانده و مانند پیری سال‌خورده، گوشه‌گوشه‌های تاریخ این چند قرن را به چشم دیده است. برای مثال، در آشپزخانه این مجموعه برای فقرای مسیحی، یهودی و مسلمان غذا پخته می‌شد. همچنین در طول جنگ جهانی دوم، از حیاط آن به عنوان انباری برای نگهداری اسلحه و مهمات استفاده می‌کردند. اما انفجار مهمات و رخدادهای طبیعی مانند آتش‌سوزی بزرگ سال 1660 میلادی و زلزله‌ای که صد سال بعد اتفاق افتاد، مسجد سلیمانیه استانبول را با صدمات بسیاری روبه‌رو کرد. درنتیجه این بنا چندین بار مرمت شده و دکوراسیون کنونی آن، تفاوت زیادی با طراحی اولیه دارد.

معماری مسجد سلیمانیه استانبول

معمار مسجد سلیمانیه «خواجه معمار سنان آغا» معمار بزرگ امپراطوری عثمانی است. او که به معمار سنان معروف است، برای ساخت پل‌ها و سازه‌های ارتشی شهرت داشت. اما در سن 50 سالگی، به عنوان معمار ارشد وارد دربار شد و به ساخت مکان‌های مذهبی روی آورد. مسجد سلیمانیه در بخش اروپایی ترکیه، تنها یکی از شاهکارهای او در معماری است.

گنبد اصلی این مسجد 53 متر ارتفاع دارد و از نظر بزرگی، قطر آن به 27 متر می‌رسد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مساحت و فضای کلی مسجد سلیمانیه نسبت به مسجد ایاصوفیه کوچکتر است؛ اما به دلیل استفاده از سنگ‌های مرمر و گرانیت که به ظاهر بنا رنگ روشنی داده است، بزرگ‌تر به نظر می‌رسد.

معمار سنان در طراحی کلی مسجد، سبک‌های معماری اسلامی و معماری بیزانسی را با هم ترکیب کرده است. البته مرمت‌های متعدد، باعث شده تا سبک‌های دیگری نیز با طراحی قبلی آن ادغام شود. اگر به عکس مسجد سلیمانیه دقت کنید، متوجه خواهید شد که گنبد اصلی آن با گنبدهای کوچک‌تر و تعدادی نیم‌گنبد احاطه شده است. دلیل این کار، ایجاد استحکام و برداشتن بار اضافی گنبد از روی بنا است.

دکوراسیون داخلی مسجد سلیمانیه استانبول، بسیار ظریف و زیبا کار شده است. داخل دیوارهای این فضا 138 پنجره قرار دارد که نور کافی برای روشنایی مسجد را در طول روز فراهم می‌کنند. ستون‌های بنا نیز از سنگ‌های مرمر، گرانیت و نوعی سنگ آذرین ساخته شده است. یکی از شاهکارهای معماری در ساخت مسجد سلیمانیه ترکیه، استفاده هوشمندانه از ستون‌هایی است که بار اصلی بنا را به دوش می‌کشند. معمار سنان سعی کرده تا با ساخت 10 بالکن ستون‌دار، برجستگی‌های بیرون‌زده ستون‌ها را پنهان کرده و از آن‌ها به نفع زیبایی بیشتر بنا استفاده کند. همچنین خیلی از افراد اعتقاد دارند که تعداد این بالکن‌ها تصادفی نیست و به دهمین پادشاه عثمانی اشاره دارد.

اگرچه بیشترین حجم فضای داخلی مسجد را ستون‌ها، محراب و منبر سفیدرنگ و مرمرین آن تشکیل می‌دهد، اما بخش‌های چوبی آن نیز جلوه چشمگیری دارد. این قسمت‌ها با تزئیناتی از قبیل عاج، صدف و مروارید تزئین شده و زیبایی بی‌نظیری به فضای عبادتگاه داده است.

نمای بالا از مسجد سلیمانیه استانبول

ورودی مسجد سلیمانیه استانبول

برای ورود به مسجد سلیمانیه استانبول باید از شمال غرب و از سمت خیابان آسایشگاه (Sifahane SK) به سمت مسجد حرکت کنید. این مسجد که در منطقه فاتح و محله سلیمانیه قرار گرفته، از سمت شرق به خیابان معمار سنان و از سمت جنوب به خیابان پرفسور صدیق سامی اونار محدود می‌شود.

چگونه از تکسیم به مسجد سلیمانیه برویم؟

دسترسی به این جاذبه تاریخی از طریق وسایل حمل‌ونقل عمومی امکان‌پذیر است. شما می‌‎توانید از هر کجای استانبول از جمله میدان تکسیم هم از مترو استفاده کنید و هم سوار بر تراموا یا اتوبوس‌های شهری به این قسمت از شهر سفر کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه‌های مترو به مسجد سلیمانیه ترکیه، ایستگاه هالیچ (Halic) از شمال و ایستگاه وزنه‌جیلر (Vezneciler) از جنوب هستند. هر دو ایستگاه در خط 2 متروی استانبول قرار دارند که با رنگ سبز مشخص شده است. پس از خروج از مترو، لازم است دقایقی را پیاده‌روی کنید تا به مسجد برسید.

البته استفاده از اتوبوس این پیاده‌روی را کوتاه‌تر خواهد کرد. برای این کار باید سوار بر خط 9/28 اتوبوسرانی، خود را به ایستگاه صدیق برسانید. علاوه بر این، ترامواهای استانبول نیز شما را به سرعت به خیابان مسجد می‌رسانند. اگر در ایستگاه‌های بازار بزرگ بایزید یا دانشگاه لاللی پیاده شوید، تا ورودی مسجد سلیمانیه مسیر کوتاهی خواهید داشت. در هر حال برای استفاده از مترو در این شهر می‌توانید مقاله نقشه مترو استانبول را بخوانید.

مسیر تاکسی از میدان تکسیم به مسجد جامع سلمانیه روی نقشه گوگل

ساعت بازدید و قیمت بلیط مسجد سلیمانیه

خوشبختانه بازدید از مسجد سلیمانیه استانبول برای همه گردشگران کاملا رایگان است. البته می‌توانید هر چقدر که تمایل دارید، برای مخارج نگهداری و مرمت آن کمک کنید. شما می‌توانید در هر روزی از هفته از ساعت 9 صبح تا 6 عصر از مسجد بازدید کنید. البته اگر قصد بازدید در روز جمعه را دارید، باید بدانید که مراسم نماز جمعه در ساعت 2:30 بعدازظهر به پایان می‌رسد.

مانند مساجد تاریخی ایران، مسجد سلیمانیه ترکیه نیز در اوقات شرعی استانبول بازدید عمومی ندارد و فقط پذیرای نمازگزاران خواهد بود. همچنین اگر خانم هستید، حتما روسری یا شالی همراه خود داشته باشید. چون رعایت حجاب در بازدید از مساجد تاریخی استانبول الزامی است.

بازدید از مسجد سلیمانیه با تور استانبول

مسجد سلیمانیه ترکیه از زیباترین اماکن گردشگری استانبول است و مانند دیگر جاذبه‌های تاریخی این شهر، از سرگذشتی افسانه‌ای حکایت می‌کند. البته نگین سفید استانبول در محله سلیمانیه تنها نیست. مکان‌های دیدنی بسیاری مانند مسجد رستم‌پاشا، قصر توپکاپی، بازار ادویه، بازار بزرگ و مسجد جدید استانبول نیز در نزدیکی آن قرار دارد که در مقاله راهنمای سفر به استانبول به آنها اشاره کردیم. اگر تابه‌حال به ترکیه سفر نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم با رزرو تور استانبول، اولین سفر خود را به خاطره‌ای فراموش‌نشدنی تبدیل کنید و از زمان خود بهترین استفاده را ببرید. در این صورت، در کنار بازدید از این مسجد باشکوه، دیگر اماکن دیدنی استانبول را هم ملاقات کرده و با کوله‌باری از تاریخ این شهر به‌یادماندنی به شهر خود بازخواهید گشت.

سوالات متداول

1. چگونه از میدان تکسیم به مسجد سلیمانیه استانبول برویم؟

در میدان تکسیم سوار بر مترو شوید و در ایستگاه هالیچ در خط دو مترو استانبول از قطار پیاده شوید.

2. هزینه بلیط ورودی مسجد سلیمانیه استانبول چقدر است؟

بازدید از مسجد سلیمانیه استانبول رایگان است و شما نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارید.