معبد آناهیتا کنگاور بزرگترین بنای ایزد بانوی آب

معبد آناهیتا کنگاور بزرگترین معابد آناهیتا ایران است. ساخت این معبد به دوران باستان باز می گردد. معماری معبد آناهیتا یکی از نمونه های منحصربفرد در تاریخ تمدن سرزمین ماست. شناختنراز معبد آناهیتا شما را با جذابیت های این اثر بیشتر آشنا می کند. اگر قصد دیدن این معبد را دارید، خرید بلیط هواپیما تهران کرمانشاه اولین قدم است. برای داشتن سفری مقرون به صرفه، بلیط هواپیما چارتر را همیشه در نظر بگیرید.

آناهیتا الهه آب

آناهیتا فقط نام یک الهه در ایران باستان نیست بلکه نماد دورانی از فرهنگ ایران است که مهرپرستی و ستایش آب رواج داشته است. آب جایگاه ویژه در آیین میترایی داشت چون از سمبل های آناهیتا بود. ایزدبانوی نگهبان آب که مظهر پاکی است، باران و چشمه در اختیار او قرار دارد. برخی آناهیتا را محبوب‌ترین ایزد آریاییها می دانند. ایزدبانوی مهر و دوستی، نمادی از باروری و زایش هم بوده است. از دوران هخامنشی حضور آناهیتا پر رنگ می شود و تا دوره ساسانی آثار تاریخی چون معبد کنگاور، نشان از اهمیت ایزدبانوی آب برای ایرانیان دارد. نامی که همیشه کنار اهورامزدا قرار گرفته و در کتیبه تاق بستان کرمانشاه ماندگار شده است.

معابد آناهیتا در ایران

تقدیس و ستایش آناهیتا در تاریخ و تمدن ایران، نمونه های عینی زیادی دارد. از مشخص ترین آنها معابد مهر یا معابد آناهیتا است که در گوشه و کنار کشور هنوز پابرجاست. ساختمانهایی سنگی با معماری کلاسیک و دقیق که همچنان شگفت انگیز و قابل احترامند. از این گونه بناها می توان به معبد آناهیتا فیروزآباد، معبد آناهیتا بیشاپور و معبد آناهیتا تخت سلیمان اشاره کرد. هنوز روز دهم ماه آبان یا جشن آبانگان در تقویم ایران باستان روز پاسداشت آناهیتا محسوب می شود.

معروفترین معبد آناهیتا کجاست

برای دیدن معروفترین معبد آناهیتا در ایران باید به شهر کنگاور در استان کرمانشاه سفر کنید. موقعیت معبد روی تپه‌ای کم قرار گرفته و بخش عمده آن از میان رفته است. از زمانی که مورخ یونان باستان اینجا را معبد آرتمیس خواهند، هنوز نام معبد روی این بنا مانده است. این بنا که زمانی بیرون از کنگاور قرار داشت، امروز در مرکز شهر واقع شده است. معبد آناهیتا سال 1310 به ثبت ملی رسیده است. این معبد در مسیر کرمانشاه-همدان و نزدیک جاده ابریشم قدیم قرار گرفته است.

تاریخ معبد آناهیتا

با اینکه برخی ساخت معبد را به دوران هخامنشی نسبت می دهند، هیچ اثری که این ادعا را ثابت کند، پیدا نشده است. اما مستندات زیادی از دوران اشکانی به جا مانده که نشان از قدمت قبل از میلاد مسیح این معبد دارد. حتی روایت شده که شاهان اشکانی در این محل تاجگذاری می کردند. اولین کاوشهای باستانشناسی معبد آناهیتا سال ۱۳۴۷ انجام شد و به تدریج اطلاعات بیشتری از ساخت این معبد به دست آمد. با اینکه برخی این مکان را قصر ناتمام خسرو پرویز می دانند اما شواهد زیادی برای معبد وجود دارد.

نقاشی قدیمی از معبد آناهیتا

معماری معبد آناهیتا کنگاور

معماری معبد آناهيتا به سبك يوناني است. در یونان باستان از سه روش ساخت ستون استفاده می شده که معبد کنگاور از سبک ستونهای دوریک برخوردار است. پلان معبد آناهیتا مستطیلی با اضلاع بیش از 200 متر است. زمانی دورتادور معبد با ستونهای قطور و کم ارتفاع سنگی محصور بوده است که امروز فقط بخش اندکی از آن باقی مانده است. در قسمت مرکزی معبد یک صفه به طول 94 متر ، عرض 9 متر و به ارتفاع 4 متر ساخته شده است. از محوطه باز دو رشته پله به صفه بالایی می رسد. ستونهای معبد شباهتی به تخت جمشید ندارد و فاقد تزیینات است.

ستونهای کوناه و قطور از ویژگی معماری معبد آناهیتا کنگاور

تخریب معبد آناهیتا کنگاور

گذر زمان، عدم رسیدگی به معبد پس از اسلام، ساخت و ساز در محوطه معبد و آسیبهای انسانی باعث تخریب معبد آناهیتا شده است. استفاده بیجا از مصالح بنا باعث ویرانی بیش از پیش معبد شد و زلزله سال 1336 هم به شکل جدی بنای استوار معبد آناهیتا را در هم شکست. در اواخر دهه چهل حدود 210 خانه و مغازه در محوطه معبد قرار داشت که خوشبختانه با دخالت تیم مطالعاتی، پاکسازی شد.

راز معبد اناهیتا کنگاور

درباره گنج معبد آناهیتا داستان و روایت فراوان است. شکی نیست که چنین اثر ارزشمندی زمانی گنجینه های تاریخی از دوره های مختلف داشته است. اما راز معبد آناهیتا درباره جایگاه تاریخی آن است:

1. جبهه شمالي معبد هنوز حفاري نشده است. احتمالا به خاطر نقش فرعی این ضلع، هيچ ستوني هم نداشته و معماري آن با اضلاع دیگر متفاوت است.

2. در جبهه شرقی معبد طی کاوشهای باستانشناسی دهه 40، تابوت خمره ای و محل مدفن صخره ای متعلق به دوران پارتی به دست آمد.

3.گیرشمن باستانشناس معروف فرانسوی معبد آناهیتا را این معبد با معبد خورهه و لائودیسه نهاوند مقایسه می کند و ساخت آن را به سال 200 قبل از میلاد نسبت می دهد.

5. آثاری از تمام دورانهای تاریخی بعد از اشکانی چون ساسانی، سلجوقی و صفوی در معبد به دست امده است.

4.هرتسفلد از باستانشناسان دوران پهلوی در ایران، معبد آناهیتای کنگاور را از بزرگترین معابد دنیای قدیم می داند.

جاهای دیدنی نزدیک معبد آناهیتا کنگاور

سایت باستانی گودین تپه در فاصله 15 کیلومتری

گوردخمه صحنه در فاصله 30 کیلومتری

محوطه باستانی بیستون در فاصله 56 کیلومتری

سراب ماران در فاصله 14 کیلومتری

حمام کهنه در مرکز شهر

امامزاده ابراهیم، مجاور معبد

مسیر دسترسی به معبد آناهیتا کنگاور

1.جاده همدان به کنگاور

اگر از سمت شهر همدان عازم معبد کنگاور هستید، باید جاده همدان به سمت اسدآباد را در پیش بگیرید. پس از یک ساعت به سهر اسدآباد خواهید رسید. با ادامه همین جاده، بعد از 40 دقیقه به کنگاور می رسید. فاصله همدان تا معبد کنگاور 90 کیلومتر است.

2.جاده کرمانشاه به کنگاور

اگر از سمت کرمانشاه به سمت معبد آناهیتا سفر می کنید، با عبور از بیستون و شهر صحنه وارد جاده کنگاور می شوید. فاصله کرمانشاه تا معبد کنگاور 95 کیلومتر است.

زمان بازدید از معبد آناهیتا کنگاور

فصل بهار و پاییز بهترین زمان بازدید از معبد آناهیتا است.

در تمام ایام سال جز مناسبتهای مذهبی مهم، معبد آناهیتا برای عموم باز است.

ساعت بازدید معبد آناهیتا از 8 صبح تا 7 عصر است.

هزینه بلیط ورودی معبد آناهیتا برای گردشگران ایرانی 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 30 هزار تومان است.

سوالات متداول:

هزینه بلیط ورودی معبد آناهیتا چقدر است؟

برای گردشگران ایرانی 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 30 هزار تومان است.

معبد اناهیتا کنگاور مربوط به چه دورانی است؟

ساخت این معبد در دوره اشکانی انجام شده است

فاصله کرمانشاه تا معبد آناهیتا چقدر است؟

95 کیلومتر.

بهترین جاهای دیدنی نزدیک معبد آناهیتا کجاست؟

سایت باستانی بیستون و گوردخمه های صحنه