هر آنچه لازم است درباره کارگاه لنج سازی قشم بدانید!

کارگاه لنج سازی قشم با خطه جنوب و مردمان باصفای این منطقه پیوندی ناگسستنی دارد. لنج‌ها وسیله‌ای دریانوردی شبیه قایق و کشتی هستند که در دریای خلیج فارس، عمان و اقیانوس بی‌کران هند شناور می‌شوند. تعلق خاطر لنج‌ها به خطه جنوب سبب می‌شود تا ناخداهای جنوب آن‌ها را موجوداتی کاملا زنده ببینند و رفیق سفرهای خود بدانند. لنج‌سازی در قشم داستان‌های زیادی دارد که اگر تا انتها همراه باشید، گوشه‌هایی از آن‌ها را از دل کارگاه‌های لنج‌سازی برایتان روایت خواهیم کرد.

کارگاه لنج سازی قشم کجاست؟

لنج سازی در قشم سنتی بومی در این منطقه است که چرخ اقتصاد و امرار معاش اهالی این منطقه را می‌چرخاند. جزیره قشم کارگاه‌های لنج‌سازی متعددی دارد که مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها کارگاه لنج سازی گوران است. این کارگاه در روستایی به همین نام و در فاصله 90 کیلومتری از جزیره قشم قرار دارد. بد نیست بدانید که در سایر مناطق جزیره قشم همچون لافت هم کارگاه‌های لنج‌سازی به چشم می‌خورد که در مقایسه با گوران کوچک‌تر هستند.

تاریخچه ساخت لنج در قشم

لنج سازی در قشم و به‌طور کلی در جزایر خلیج فارس، تاریخی غنی با قدمتی طولانی دارد. این حرفه به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع دستی و سنتی منطقه، ریشه در فرهنگ و زندگی دریایی مردم محلی دارد. تاریخ لنج سازی در قشم به دوره باستان بازمی‌گردد. جالب است بدانید که نخستین نسخه ابتدایی از لنج‌ها هم در دوره هخامنشیان مورد استفاده قرار گرفت.

لنج سازی های قشم در سال 2011 به عنوان یک حرفه از صنایع دستی بومی جنوب ایران، در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسید. همین امر هم سبب شد تا در روستای گوران موزه‌ای راه‌اندازی کنند و در آن تاریخ لنج‌سازی و دریانوردی را به نمایش بگذارند.

ساخت لنج

لنج چیست؟

واژه لنج از کلمه انگلیسی launch که قایق موتوری معنا می‌دهد، گرفته شده است. همان‌طور که گفتیم، لنج‌ها وسیله دریانوردی هستند که از نظر ابعاد از قایق بزرگ‌تر و از کشتی کوچک‌تر هستند. از لنج‌ها عموما برای حمل بار، صید ماهی یا جابه‌جایی مسافر استفاده می‌شود. به کسانی که لنج را می‌سازند، جلاف یا گلاف گفته می‌شود. شاید برایتان جالب باشد بدانید که هیچ دو لنجی در جنوب شبیه به هم نیستند و این معجزه، دستاورد خلاقیت جلاف‌های جنوبی است که بدون هیچ طرح و نقشه قبلی اقدام به ساخت لنج می‌کنند.

چوب ساج اصلی‌ترین مصالحی است که برای ساخت لنج‌ها در کارگاه‌های لنج‌سازی قشم استفاده می‌شود. در گذشته لنج‌ها از نوع بادبانی بودند که با مهار نیروی باد روی دریا شناور می‌ماندند، اما امروزه در ساخت لنج‌ها از موتورهای دیزلی ژاپنی استفاده می‌کنند.

انواع لنج

اگر پای صحبت‌های یک ناخدای جنوب بنشینید، احتمالا اسم‌های متعددی از لنج‌ها به گوشتان خواهد خورد. اینکه هر لنج با لنج دیگر چه تفاوتی دارد، در حوزه تخصص ناخداها می‌گنجد. با این حال، بد نیست با اسامی انواع لنج آشنا شوید.

• لنج سماج یا بتیل: لنج‌های ویژه ماهی‌گیری

• لنج حوری: از دسته لنج‌های مسافربری با ظرفیت تقریبا ده نفر

• لنج شوعی: لنج‌های بادبانی که روی آن موتور ژاپنی نصب می‌کنند

• لنج بغله: لنجی ویژه باربری با ساختاری منحنی‌شکل

• لنج بگاره: از دسته لنج‌های ماهی‌گیری در منطقه کنگان

• لنج سمبوک و جالبوت: نوعی لنج‌ باربری ویژه بارهایی با وزن پنج تا صد تن

• لنج بوم: لنج‌های بزرگ مسافری و باری

لنج بوم

مسیرهای دسترسی به کارگاه لنج سازی قشم

برای بازدید از کارگاه لنج‌سازی قشم، باید به شکل زمینی یا هوایی خودتان را به قشم یا بندرعباس برسانید که سفر هوایی به قشم بهترین روش است. پس از خرید بلیط هواپیما قشم از فرودگاه بین‌المللی قشم تا کارگاه لنج‌سازی گوران 32 کیلومتر فاصله است که پیمودن آن چیزی کمتر از 40 دقیقه زمان می‌برد.

راه دوم رفتن به کارگاه لنج‌ سازی قشم این است که با یک سفر هوایی و خرید بلیط هواپیما بندرعباس خودتان را به این شهر برسانید. سپس به اسکله شهید حقانی بروید. با رسیدن به بندر شهید ذاکری قشم، 90 کیلومتر با کارگاه لنج‌سازی فاصله خواهید داشت که پیمودن آن چیزی حدود 80 دقیقه زمان می‌برد. این مسیر برای کسانی که از بندر لافت وارد جزیره می‌شوند، به 44 کیلومتر کاهش پیدا می‌کند.

بهترین زمان بازدید از کارگاه لنج سازی قشم

فصل سفر به جنوب، پاییز و زمستان است. در این دو فصل آب و هوای قشم خنک و معتدل است و به گردشگران این فرصت را می‌دهد تا در هر ساعتی از روز به گردش و سیاحت بپردازند. فقط باید این را در نظر داشته باشید که کارگاه های لنج سازی قشم از صبح تا عصر باز هستند. با توجه به کوتاهی روزهای زمستان، بهترین زمان بازدید از این جاذبه ساعات میانی روز خواهد بود.

لنج سازی در قشم

سایر کارگاه های لنج سازی قشم

همان‌طور که در بخش‌های قبلی هم اشاره کردیم، قشم کارگاه‌های لنج‌سازی متعددی دارد که روستای گوران فقط یکی از آن‌ها محسوب می‌شود. اگر به تفریح و گردش با رنگ و بوی تاریخی علاقه دارید، بازدید از این کارگاه‌های لنج‌سازی می‌تواند یکی از تفریحات قشم برای شما باشد.

در ادامه، معرفی مختصری از کارگاه‌های مختلف این جزیره داریم. 

کارگاه لنج سازی بندر کنگ

بندر کنگ یکی از قدیمی‌ترین بنادر قشم است که به لطف هنر لنج‌سازی‌اش شهرتی بسیار دارد. در این بندر از چوب سدر و نخل لنج‌هایی با کیفیت بالا می‌سازند. از همین رو، بندر کنگ را می‌توان یکی از مقاصد اصلی خرید و فروش لنج دانست.

• آدرس: 144 کیلومتری جزیره قشم

درگهان

کارگاه‌های لنج‌سازی درگهان به طور اختصاصی بر ساخت لنج‌های تجاری و باری تمرکز دارند. شاید عکس لنج‌های بزرگ را در اینترنت دیده باشید. این دسته از لنج‌ها اغلب در بندر درگهان ساخته می‌شوند. لازم به ذکر است که لنج‌های ساخته شده در این بندر بیشتر برای تجارت بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• آدرس: غرب جزیره قشم، 45.7 کیلومتری جزیره

لنج سازی در قشم

بندر دولاب

بندر دولاب بندری کوچک با امکاناتی محدود است. به همین دلیل هم لنج‌های این بندر به شکلی کاملا سنتی طراحی و ساخته می‌شوند.

• آدرس: جنوب شرقی جزیره قشم، 56 کیلومتری جزیره

بندر لافت

بندر لافت هم از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بنادر ساخت لنج در جزیره قشم است. در این بندر ضمن طراحی و ساخت سنتی لنج، تعمیر و مرمت این وسیله‌های دریایی نیز انجام می‌شود.

• آدرس: شمال غربی جزیره قشم، 22.3 کیلومتری جزیره

بندر سلخ

لنج‌های کوچک ویژه ماهی‌گیری اغلب در بندر سلخ ساخته می‌شوند. این بندر به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش از نقاط مهم جزیره برای ماهی‌گیران محسوب می‌شود.

• آدرس: جنوب غربی قشم، 36.7 کیلومتری جزیره

بندر سوزا

در بندر سوزا هم کارگاه‌های لنج‌سازی متعددی به چشم می‌خورد که در ساختن لنج‌های ویژه سفرهای بلندمدت دریایی، دستی بر آتش دارند. لنج‌های این بندر از مواد اولیه باکیفیت و به شکلی سنتی ساخته می‌شود.

پس از بازدید از کارگاه لنج سازی بندر سوزا می‌توانید در ساحل سوزا که یکی از 10 ساحل قشم برای شنا است، آب‌تنی کنید.

• آدرس: جنوب جزیره قشم، 50.6 کیلومتری جزیره

ساخت لنج در قشم

 جاذبه‌های گردشگری اطراف کارگاه لنج سازی گوران

در اطراف کارگاه لنج سازی قشم جاذبه‌های طبیعی و تاریخی شگفت‌انگیزی وجود دارد که با یک برنامه‌ریزی سنجیده و هوشمندانه می‌توانید از همه آن‌ها دیدنی کنید. در بخش پایانی این مطلب به معرفی همین جاذبه‌های دیدنی می‌پردازیم.

این جاهای دیدنی قشم عبارتند از:

• روستای گوران

• جنگل‌های حرا

• تنگه چاهکوه

• غار نمکدان

• سد تاریخی گوران

کارگاه لنج سازی قشم؛ اصیل‌ترین جاذبه جزیره

جزیره قشم جاذبه‌های دیدنی متعددی دارد که یکی از ناشناخته‌ترین آن‌ها لنج‌سازی و کارگاه‌های ساخت لنج است. در این نوشته تلاش کردیم با معرفی این صنعت جالب و اصیل، برنامه سیر و سیاحت شما در جزیره را سنگین‌تر و پربارتر کنیم. حالا شما برایمان بنویسید: آیا تابه‌حال تجربه بازدید از کارگاه لنج سازی قشم را داشته‌اید؟