سال نوی چینی و افسانه‌های آن را بشناسید

سال که نو می‌شود، در هر گوشه از کره زمین شاهد برپایی جشن‌های باشکوه و جذاب می‌شویم. یکی از متفاوت‌ترین و خاص‌ترین این جشن‌ها، جشن سال نوی چینی است که با آیین‌ها و رسوم بسیار جالب و حیرت‌انگیز اجرا می‌شود. این جشن که آن را با نام‌های دیگری مانند بهار چینی یا سال نو قمری هم می‌شناسند، گویی از دل افسانه‌ها بیرون آمده است. از همین رو، آشنایی با جزئیات آن برای کسانی که اهل کاوش در فرهنگ و تاریخ هر سرزمینی هستند، با جذابیت زیادی همراه خواهد بود. با ما باشید تا شرحی مفصل از ماهیت این جشن را در اختیارتان بگذاریم.

سال نوی چینی چیست؟

جشن سال نو چینی (Lunar New Year) یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین جشن‌های کشور چین است که در آن افراد با اجرای آیین‌های مختلف، آغاز سال جدید را جشن می‌گیرند. تاریخ برپایی این جشن بر اساس تقویم سنتی کشور چین که گاه‌شماری خورشیدی قمری است، تعیین می‌شود. به عبارتی، آغاز سال نو در چین که همان عید چینی ها است، با پدیدار شدن نخستین هلال ماه در ماه‌های ژانویه تا فوریه مصادف خواهد بود. همچنین شاید برایتان جالب باشد که بدانید سال نو چینی به تاریخ ایران در بهمن‌ماه جشن‌ گرفته می‌شود.

همان‌طور که گفتیم، اسم سال نوی چینی متنوع است؛ برخی آن را سال نو قمری می‌دانند، گروهی به آن جشن بهار می‌گویند و در نهایت عده‌ای آن را با عنوان چون‌جیه (Chūn Jié) به یکدیگر تبریک می‌گویند. اما علی‌رغم داشتن نام‌های متفاوت، این جشن ماهیتی مشخص دارد و در تمام شهرها و روستاهای کشور چین برگزار می‌شود.

سال نو در چین

شکل گیری سال نو چینی و نظم تقویم آن

تقویم چینی فقط ابزاری برای تعیین زمان نیست، بلکه بخشی مهم از فرهنگ و تاریخ غنی چین محسوب می‌شود. مردم این کشور از تقویم‌ها در راستای برپایی مراسم فرهنگی، هماهنگی با رویدادهای طبیعی و برنامه‌ریزی برای امور کشاورزی بهره می‌برند.

تقویم چینی، ترکیبی از تقویم‌های خورشیدی و قمری است. در تقویم قمری، سال چینی 12 ماه قمری را شامل می‌شود که هر ماه به طور میانگین 29 تا 30 روز طول می‌کشد. هر 2 تا 3 سال یک‌بار هم یک ماه به این تقویم اضافه می‌شود و سال کبیسه را به وجود می‌آورد. هدف از افزودن این روز جدید، ایجاد هماهنگی بیشتر سال با تقویم خورشیدی است. تاریخ جشن سال نوی چینی هم برحسب تقویم قمری این کشور تعیین می‌شود. به عبارتی اولین روز از اولین ماه قمری، مصادف با سال نو چینی‌ها خواهد بود.

علاوه بر تقویم قمری، یک تقویم خورشیدی هم در کشور چین وجود دارد که به آن تقویم کشاورزی می‌گویند. این تقویم که بر اساس حرکت خورشید و تغییرات فصلی طراحی می‌شود، به شکل کاملا اختصاصی برای امور مختلف کشاورزی، از جمله زمان مناسب کشت و برداشت محصول، مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

در تقویم خورشیدی چینی، 24 دوره خورشیدی با اصطلاح «جی» به چشم می‌خورد که هر دوره به تغییرات اقلیمی و فصلی خاصی اشاره دارد. اعتدال بهاری، انقلاب تابستانی، اعتدال پاییزی و انقلاب زمستانی از نقاط عطف همین تقویم هستند.

تاریخچه و قدمت سال نوی چینی ها

جشنواره سال نو چینی عمری سه تا چهار هزار ساله دارد. این جشن نه تنها نمادی برای آغاز سال جدید است، بلکه فرصتی ناب برای شکرگزاری برکات و حیات دوباره محسوب می‌شود.

ریشه برپایی این جشن به افسانه‌ای قدیمی بازمی‌گردد که طبق آن، هیولایی با نام نیان هر سال برای سیر کردن خود به روستاها حمله می‌کرد. مردم روستا که تمام سال را با نگرانی و وحشت از حضور دوباره این هیولا می‌گذراندند، به تدبیر یک پیرمرد دانا تصمیم گرفتند تا در سال جدید لباس قرمز به تن کنند و با ایجاد صداهای عجیب و آتش زدن چوب بامبو، هیولا را از روستا فراری دهند. از آنجایی که این تدبیر در رهاسازی مردم از چنگال هیولا کارساز بود، مردم به یاد آن افسانه قدیمی، هر سال با پوشیدن لباس قرمز و آتش‌بازی به استقبال بهار می‌روند.

جشنواره سال نو چینی

تاریخ سال نوی چینی 2026 و زمان شروع آن

سال نو چینی چه ماهی است؟ از آنجایی که شروع سال نوی چینی را تقویم قمری این کشور تعیین می‌کند، زمان ثابتی را نمی‌توان برای آن مشخص کرد. به عبارت دیگر، آغاز سال نوی چینی در هر سال با سال دیگر تفاوت دارد.

تحویل سال چینی‌ها در سال 2026 در روز 17 فوریه آغاز می‌شود. به عبارتی، تاریخ سال نو چینی 2026 به شمسی مصادف با 28 بهمن سال 1404 خواهد بود. در این موقع از سال، آب و هوای پکن سرد و یخبندان می‌شود. بنابراین اگر قصد شرکت در این جشن ملی را دارید، لباس گرم، چتر و چکمه به همراه داشته باشید.

مدت و تاریخ تعطیلات سال نوی چینی

اشاره کردیم که سال نو کشور چین از تاریخ 17 فوریه 2026 مصادف با حلول ماه جدید آغاز می‌شود. پایان تعطیلات سال نو چینی همزمان با برپایی جشن فانوس است. طول تعطیلات این جشن هم غالبا دوره‌ای 15 روزه است که صاحبان مشاغل دولتی و خصوصی، 7 تا 15 روز از آن را مرخصی دارند.

افسانه ها و روایت های سال نوی چین

تعطیلات سال نو چینی با افسانه‌ها و روایت‌های مختلفی همراه است. مهم‌ترین این افسانه‌ها، همان هیولای نیان است که به طور مفصل توضیح دادیم. به‌جز افسانه نیان، چند روایت اسطوره‌ای دیگر هم از این جشن نقل می‌شود که خواندن آن خالی از لطف نخواهد بود.

عکس سال نو چینی

افسانه خدای ثروت

در فرهنگ چینی، خدای ثروت (Caishen) به عنوان نماد خوشبختی و ثروت قلمداد می‌شود. مردم در شب سال نو آرزو می‌کنند تا خدای ثروت قدم بر خانه‌هایشان بگذارد و برکت و ثروت را به آن‌ها هدیه بدهد. مراسم خاصی هم در روز پنجم سال نو اجرا می‌شود که برای خوشامدگویی به همین خدا است.

افسانه دختر آسمانی

افسانه دختر آسمانی یا همان مولان (Mulan)، به داستان دختری مبارز به نام مولان اشاره دارد که به دلیل بیماری پدر تصمیم می‌گیرد با لباس رزم مردانه، به جای او در میدان نبرد حاضر شود. او بعد از پیروزی در مقابل دشمن، هویت واقعی خود را فاش می‌کند و مردم تصمیم می‌گیرند تا از او به عنوان یک قهرمان ملی در تاریخ یاد کنند.

البته افسانه مولان نسبت مستقیمی با جشن سال نو ندارد، اما مردم برای زنده نگه داشتن روحیه فداکاری و شجاعت در نسل‌های بعدی، این افسانه را در شب سال نو روایت می‌کنند.

افسانه لانتورن؛ فانوس عشق

افسانه لانتورن به داستان دختر جوانی اشاره دارد که در دل شب با چراغ‌هایی روشن به جست‌وجوی معشوق خود می‌رود. این افسانه برای مردم چین نمادی از امید و روشنایی است. به همین دلیل هم مردم این کشور، جشن سال نو خود را با روشن کردن فانوس و فرستادن آرزوها به آسمان، به پایان می‌برند.

جشن سال نو چینی‌ها

افسانه زودیاک چینی

در اساطیر چینی، هر سال به یکی از 12 حیوان زودیاک نسبت داده می‌شود. این 12 حیوان که در بخش بعدی به معرفی کامل آن‌ها خواهیم پرداخت، هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند و نمادی از یک مفهوم متمایز هستند. داستان‌های مختلفی درباره چگونگی انتخاب این 12 حیوان روایت می‌شود که معتبرترین آن‌ها به مسابقه‌ای اشاره دارد که امپراتور یشم (جید یا یودی) برای تعیین ترتیب زودیاک برگزار کرد. در این مسابقه، تمام حیوانات باید از رودخانه‌ای بزرگ عبور می‌کردند و اولین 12 حیوانی که به خط پایان رسیدند، یکی از سال‌های دوازده‌گانه را به نام خود ثبت کردند. نتیجه این مسابقه، به قرار زیر بود:

1. موش شنا بلد نبود، اما حیوان زیرکی بود و توانست بر پشت گاو سوار شود و در لحظه آخر، قبل از گاو به خط پایان بپرد و مقام اول را از آن خود کند.
2. گاو حیوانی آرام و قوی بود و در شنا کردن مهارت داشت، اما به دلیل زیرکی موش، دوم شد.
3. ببر هم جانور قوی و سریعی بود، اما شدت جریان آب سرعت حرکتش را کند کرد و سوم شد.
4. خرگوش شنا بلد نبود، اما توانست با چابکی روی سنگ‌ها و کنده‌های شناور روی آب بپرد و چهارم شود.
5. اژدها که جانور قدرتمندی بود، می‌توانست مقام اول را از آن خود کند، اما در میانه راه به کمک روستایی‌ها رفت و ابرها را بارور کرد. در نتیجه، دیرتر به خط پایان رسید و پنجم شد.
6. مار با زیرکی و حیله‌گری، خود را به پای اسب پیچید و قبل از اینکه به خط پایان برسد، جلوی او پرید. در نتیجه، اسب شوکه شد و مار جایگاه ششم را از او ربود.
7. اسب هفتمین حیوانی بود که توانست مسابقه را به پایان ببرد و پس از شوکه شدن توسط مار، به خط پایان برسد.
8. بز، میمون و خروس با هم بودند. اما در لحظه آخر، بز پرشی جانانه کرد و خود را زودتر به خط پایان رساند.
9. پس از بز، این میمون بود که با زرنگی توانست جایگاه نهم را از آن خود کند.
10. خروس با وجود اینکه به میمون و بز کمک‌های زیادی کرده بود، آخر از همه به گروه رسید و دهمین سال را به خود اختصاص داد.
11. جانور بعدی سگ بود که با وجود مهارت بالا در شنا، سرگرم آب‌بازی شد و با شیطنتش یازدهم شد.
12. آخرین و تنبل‌ترین حیوان، خوک بود. او در میانه مسابقه گرسنه شد و پس از خوردن غذا، چرتی زد تا سر فرصت و با خیال راحت، مسابقه را به پایان ببرد.

دوازده حیوان سال نو چینی و مفهوم آن ها

جشن سال نوی چینی طی دوره‌ای 12 ساله برگزار شده و هر سال به یکی از 12 حیوان نسبت داده می‌شود. در قسمت قبل با نام این حیوانات آشنا شدید. در ادامه هم خواهید دانست که هر جانور در فرهنگ چینی نماد چه هستند:

• موش: نماد هوش، فرصت‌طلبی و سازگاری
• گاو (یا گوسفند): نماد سخت‌کوشی، ثبات و وفاداری
• ببر: نماد شجاعت، قدرت و ریسک‌پذیری
• خرگوش: نماد آرامش، ظرافت و خلاقیت
• اژدها: نماد قدرت، خوش‌شانسی و جاه‌طلبی
• مار: نماد حکمت، راز و جذابیت
• اسب: نماد آزادی، انرژی و تحرک
• بز: نماد آرامش، خلاقیت و همدلی
• میمون: نماد بازیگوشی، ذکاوت و انعطاف‌پذیری
• خروس (یا مرغ): نماد دقت، نظم و صداقت
• سگ: نماد وفاداری، محافظت و صداقت
• خوک: نماد ثروت، فراوانی و خوش‌اقبالی

حیوانات در سال نوی چینی

سال نو چینی 2026 چه حیوانی است؟

جالب است بدانید که هر حیوان در 12 سال چینی، با یکی از پنج عنصر آتش، زمین، فلز، چوب و آب ترکیب می‌شود و روی رخدادهای آن سال تاثیر می‌گذارد. سال 2026 هفتمین سال از تقویم چینی است که به عنوان سال اسب شناخته می‌شود. اسب نماد آزادی، انرژی و پویایی است و ترکیب آن با عنصر آتش، بیشتر به معنای شجاعت، تغییرات سریع، و نو شدن است.

حیوان عید نوروز 1405 نیز اسب است که بسیاری از ایرانی‌ها سعی می‌کنند نماد آن را در قالب مجسمه یا شمع، بر سر سفره هفت‌سین خود قرار بدهند.

آیین و رسوم سال نو چینی

حالا که دانسته‌اید سال نو چین کی است و در پشت‌پرده آن چه افسانه‌ها و روایت‌هایی جا خوش کرده‌اند، بد نیست از آیین و رسوم آن هم بیشتر بدانید. پس از اینکه تاریخ دقیق سال نو چینی معلوم می‌شود، مردم چین خودشان را برای انجام مراسمی خاص آماده می‌کنند. این رسوم و آیین‌ها برای چینی‌ها معنا و مفهوم خاصی دارند و عبارتند از:

خانه تکانی

مهم‌ترین رسم سال نو چینی که شباهت زیادی به آداب و رسوم عید نوروز در ایران دارد، خانه‌تکانی است. چینی‌ها معتقدند که با تمیز کردن خانه و ایجاد تغییراتی بنیادین در محل کار و زندگی، بدشانسی‌ها بار سفر را می‌بندند و به جای آن‌ها خوش‌اقبالی و خوشبختی به خانه‌ها راه پیدا می‌کنند.

بزرگداشت مردگان

در جشن سال نو چینی مردم یاد و خاطره اجداد خود را زنده نگه می‌دارند. آن‌ها یک شب قبل از سال نو، به دیدار مردگان خود می‌روند و سپس، شام سال نو را به یاد آن‌ها سرو می‌کنند.

شام تجدید دیدار با اعضای خانواده

شام آخر سال در چین به عنوان شام تجدید دیدار شناخته می‌شود. مردم چین در هر جایی از کره زمین که باشند، در شب سال نو خود را به خانواده‌شان می‌رسانند تا شام آخر سال را در کنار عزیزان خود باشند.

اهدای پاکت‌های قرمز پول

یکی از سنت‌های جالب دیگر در جشن سال نوی چینی، اهدای پاکت‌های قرمزرنگ حاوی پول است. این پاکت‌ها که به آن‌ها هونگ بائو (Hongbao) می‌گویند، غالبا به کودکان، افراد مجرد و سالمندان اهدا می‌شود.

دعا در معابد

با شروع سال نو، معابد چین مملو از جمعیت می‌شود. چینی‌ها در روز سوم سال نو راهی معابد می‌شوند تا با انجام دعا و نیایش، راه را برای ورود طالع نیک و موفقیت به زندگی خود هموار کنند. اگر قصد سفر به چین و شرکت در جشن سال نو را دارید، یادتان باشد که احترام گذاشتن به معابد و رعایت سکوت و ادب، از قوانین این کشور به شمار می‌رود.

دعا در معابد در سال نو چینی

استفاده از تزئینات قرمزرنگ

در فرهنگ چینی، رنگ قرمز نماد خوش‌شانسی قلمداد می‌شود. از همین رو، مردم چین برای اجرای جشن سال نو، درب خانه‌ها را با کاغذها یا فانوس‌های قرمزرنگ تزئین می‌کنند.

جشن ها و فستیوال های سال نو در چین

تاروپود جشن سال نوی چینی، با فستیوال‌ها و جشنواره‌های مختلف فستیوال بهار (Spring Festival) در هم آمیخته شده است. از معروف‌ترین و مهم‌ترین این فستیوال‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

رقص اژدها و شیر

اگر به بناهای باستانی، معابد، کاخ‌ها و دیگر جاهای دیدنی چین دقت کنید، نماد اژدها را در سردر آن‌ها می‌بینید. اژدها در فرهنگ چینی نمادی مهم و ارزشمند محسوب می‌شود. به همین دلیل، یکی از جشنواره‌های مهم سال نوی چینی این است که مردم لباس شیر و اژدها به تن می‌کنند و در کوچه‌ها و محله‌های مختلف، به رقص و پایکوبی می‌پردازند.

بازار سال نو

بازارهای چینی قبل از شروع سال نو مزین به تزئینات قرمزرنگ می‌شوند. در میان بازار لباس و سوغاتی، بازار گل‌ها رونق بیشتری دارند؛ چراکه در آستانه سال جدید، مردم گل ارکیده می‌خرند و به یکدیگر هدیه می‌دهند.

آتش بازی

از ارکان مهم جشن سال نو چینی، ترقه‌بازی و روشن کردن آتش است. در فرهنگ این کشور، روشن کردن آتش در نیمه‌شب سال نو و اجرای ترقه‌بازی، شر و بدی را از مردم دور می‌کند.

آتش بازی در سال نو چینی

جشن فانوس

از دیگر جشن‌های مهم چینی که در پانزدهمین روز از سال نو برگزار می‌شود، جشن فانوس است. در این روز، مردم فانوس‌های رنگارنگ روشن می‌کنند و به آسمان می‌فرستند. هدف از اجرای این جشن، بزرگداشت مفهوم صلح، بخشش، امید و روشنایی است.

غذاهای سال نو چینی

در زمان سال نوی چینی مردم با سرو غذاهای سنتی به استقبال بهار می‌روند. جالب است بدانید که حتی غذاهای سنتی نیز در این جشن معنا و مفهومی خاص برای مردم دارند. مهم‌ترین غذای سال نو چینی شامل خوراکی‌های زیر است:

• ماهی: ماهی نماد برکت و فراوانی است. به همین دلیل، مردم چین در شب سال نو ماهی سرو می‌کنند تا برکت در زندگی‌شان جاری شود.
• مرغ: مرغ نماد وحدت در اساطیر چینی است. پای مرغ هم غالبا سهم نان‌آور خانواده است.
• کیک برنجی چسبناک: این کیک که به آن نیان گائو هم می‌گویند، نماد پیشرفت در سال جدید است.
• سبزیجات: در سفره چینی، کلم و اسفناج حضور پررنگی دارند. این سبزیجات نماد طول عمر بالا و سلامتی هستند.
• سوپ: سوپ نودل یا سوپ مرغ هم از دیگر غذاهایی است که به عنوان نماد سلامتی و خوش‌شانسی، توسط مردم چین سرو می‌شود.
• میوه‌ها: در میان میوه‌ها، پرتقال و نارنگی به دلیل رنگ زرد و نارنجی، نمادی از طلا و ثروت تلقی می‌شوند.
• کوفته چینی: کوفته‌های چینی یا دامپلینگ شباهت زیادی به سکه و شمش طلا دارد. از همین رو، مردم باور دارند که در جشن سال نو هرچه بیشتر کوفته بخورند، ثروت بیشتری در سال جدید نصیب آن‌ها خواهد شد.

رنگ لباس مردم چین در سال نو چینی

همان‌طور که اشاره کردیم، مردم چین سال نو را با پوشیدن لباس‌های زیبا و جدید به رنگ قرمز جشن می‌گیرند. برای مردم این سرزمین، رنگ قرمز نماد سعادت و خوش‌شانسی است. به‌جز لباس‌های قرمز، چند رنگ محبوب دیگر هم وجود دارد که افراد در انتخاب لباس نو به سراغ یکی از آن‌ها می‌روند. این رنگ‌ها طلایی، آبی و سبز را شامل می‌شوند که هرکدام به ترتیب نماد ثروت و رفاه، آرامش و صلح و رشد و سلامتی هستند.

هنگام سال نو در کشور چین درب منزل را چه رنگی می‌زنند؟

در کشور چین، در هنگام جشن سال نو چینی، درب منزل‌ها معمولاً با کاغذ قرمز و نوارهای سرخ‌رنگ تزئین می‌شود. این سنت به نماد خوش‌شانسی، دفع شیاطین و دعوت از خوشبختی اشاره دارد. رنگ قرمز در فرهنگ چینی با شادی، موفقیت و ثروت در ارتباط است و به همین دلیل، این رنگ در بسیاری از آیین‌ها و مراسم‌های جشن سال نو به کار می‌رود.

در کنار این تزئینات، گاهی اوقات نوشته‌هایی با عبارت «Fu» (به معنای خوشبختی) نیز بر درب‌ها چسبانده می‌شود. در برخی موارد، این نوشته‌ها به صورت معکوس چسبانده می‌شوند، زیرا باور مردم بر این است که در این صورت، خوشبختی به خانه برمی‌گردد.

سال نو چینی ها در چه کشورهایی برگزار می شود؟

جشن سال نوی چینی به‌جز کشور چین در کشورهای دیگر هم برگزار می‌شود. تایوان، هنگ‌کنگ، ماکائو، سنگاپور، مالزی، اندونزی، ویتنام، فیلیپین، نپال، کره شمالی و جنوبی، بوتان، تایلند و مغولستان از جمله کشورهایی هستند که به رسم چینی‌ها به استقبال بهار می‌روند.

البته ناگفته نماند که هر کشوری برای اجرای این جشن، آیین و رسوم خاص خودش را دارد. مثلا در سال نو چینی در تایلند، از مار ناگا به جای اژدها استفاده می‌کنند. کسانی که برای سال نو با تور تایلند همراه می‌شوند، این فرصت را دارند تا شاهد نمایش جذاب مار ناگا باشند.

شرکت در سال نو کشور چین با تور چین

یکی از جلوه‌های فرهنگی زیبای دنیا، جشن سال نوی چینی است که با آیین و سنت‌های خاصی در بسیاری از کشورهای آسیایی اجرا می‌شود. در پس این جشن باشکوه، داستان‌های افسانه‌ای و اسطوره‌ای بسیار جالبی نهفته است که در این مطلب تلاش کردیم گوشه‌هایی از زیبایی‌های آن را در قالب کلمات به تصویر بکشیم. اگر به فرهنگ این نقطه از دنیا علاقه‌مند هستید، تور چین در زمستان را از دست ندهید. این تور فرصتی ناب خواهد بود تا سنت‌های منحصربه‌فرد چینی‌ها در استقبال از بهار را نظاره‌گر باشید.