ارز مسافرتی و شرایط دریافت آن را بدانید

گرفتن ارز مسافرتی، دغدغه بسیاری از مسافران خارج از کشور است. ارز مسافرتی ارزی است که نسبت به بازار آزاد نرخ پایین‌تری دارد و با شرایط خاص و به صورت یک بار در سال به هر مسافر بالای 18 سال تعلق می‌گیرد. مسافرانی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، می‌توانند پیش از سفر خود برای دریافت ارز مسافرتی تا سقف معین اقدام کنند. در این مقاله ارز مسافرتی را به صورت کامل معرفی می‌کنیم و به شرایط و نحوه دریافت ارز مسافرتی و قیمت آن می‌پردازیم.

ارز مسافرتی چیست؟

ارز مسافرتی، نوعی ارز دولتی است که بانک مرکزی ایران برای مسافران سفرهای خارجی در نظر گرفته است. ارز مسافرتی قیمت پایین‌تر از بازار آزاد دارد و هدف از ارائه آن، کاهش هزینه‌های ارزی مسافران است. طبق آخرین تصمیم بانک مرکزی، میزان ارز مسافرتی در سال 1404 برای سفرهای هوایی تا سقف 500 یورو یا معادل آن و برای سفرهای زمینی و ریلی مبلغ 300 یورو یا معادل آن است که به مسافران پرداخت می‌شود.

البته هر فرد تنها یک بار در سال می‌تواند از این سهمیه استفاده کند.

شرایط دریافت ارز مسافرتی 

متقاضیان واجد شرایط دریافت ارز مسافری، باید قبل از سفر خود و پیش از رسیدن به فرودگاه، برای دریافت حواله ارزی مورد نظر خود اقدام کنند. مسافران باید به شعب منتخب بانک‌های عامل ملی، ملت و سامان مراجعه کنند و مدارک مورد نیاز را تحویل بدهند. البته از طریق پیام‌رسان بله یا سامانه خرید آنلاین ارز مسافرتی نیز می‌توانید برای ثبت‌نام اقدام کنید. همچنین تحویل ارز در گیت خروجی فرودگاه‌ها به مسافران صورت می‌پذیرد.

متقاضیان دریافت ارز مسافرتی باید از شرایط ویژه‌ای برخوردار باشند. شرایط عمومی دریافت ارز مسافرتی عبارتند از:

• تابعیت ایرانی (با گذرنامه جمهوری اسلامی ایران)
• سن بالای 12 سال (در برخی بانک‌ها حداقل سن 18 سال در نظر گرفته می‌شود)
• داشتن سفر خارجی قطعی (ارائه بلیت رفت و برگشت الزامی است)
• عدم استفاده از گذرنامه سیاسی یا خدماتی
• عدم داشتن تابعیت مضاعف (دو تابعیتی‌ها مشمول دریافت ارز مسافرتی نیستند)

مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی

مسافران متقاضی دریافت ارز مسافرتی باید مدارک خاصی را از قبل آماده کرده و به هنگام درخواست برای دریافت ارز مسافرتی ارائه بدهند. اصلی‌ترین این مدارک شامل موارد زیر هستند:

• اصل و کپی کارت ملی هوشمند
• گذرنامه دارای اعتبار حداقل 6 ماهه
• بلیط قطعی رفت و برگشت (هوایی، زمینی یا دریایی)
• ویزا (برای کشورهایی که نیاز دارند)
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور

لازم به ذکر است که در مقاله عوارض خروج از کشور جدول مربوط به قیمت عوارض خروج از کشور در سال 1404 را بررسی کرده‌ایم. در نتیجه، خواندن این مقاله را برای آگاهی از نحوه قیمت عوارض خروج از کشور به شما توصیه می‌کنیم.

تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد

ارز مسافرتی با ارز آزاد تفاوت قیمت دارد و این سهمیه‌ای است که دولت به منظور مدیریت مالی سفر برای مسافران خارج از کشور در نظر گرفته است. بر همین اساس، همواره قیمت ارز مسافرتی پایین‌تر از قیمت ارز آزاد است.

ارز مسافرتی چقدر است؟

در سال‌های اخیر با توجه به نوسانات نرخ ارز و تصمیمات بانک مرکزی، مقدار ارز مسافرتی که به هر مسافر تعلق می‌گیرد تغییر کرده است. در اسفند 1402، بانک مرکزی به‌طور موقت سهمیه ارز مسافرتی را برای سفرهای هوایی به هزار یورو افزایش داد؛ اما این تصمیم تنها تا پایان تعطیلات نوروزی همان سال اعتبار داشت.

با آغاز سال 1403 و در ادامه آن در سال 1404، سقف ارز مسافرتی مجدداً تعدیل شده و اکنون مطابق آخرین مصوبه، سقف ارز مسافرتی همان 500 یورو (برای سفرهای هوایی) و 300 یورو برای سفرهای زمینی، دریایی یا ریلی است.

دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه

ارز مسافرتی را از کجا بگیریم؟

حواله دریافت ارز مسافرتی را باید پیش از سفر خود تهیه کنید. سپس در فرودگاه و بعد از رد شدن از گیت، با ارائه مدارک لازم ارز مورد نظر خود را دریافت خواهید کرد. برای ثبت نام دریافت ارز مسافرتی با در دست داشتن مدارک خود می‌توانید به یکی از شعب ارزی بانک ملی، ملت یا سامان مراجعه کنید. همچنین از طریق پیام‌رسان بله نیز می‌توان برای خرید اقدام کرد.

دریافت ارز مسافرتی از خودپرداز فرودگاه ها

از سال 1401، امکان دریافت ارز مسافرتی از خودپردازهای ویژه در فرودگاه‌های بین‌المللی کشور مانند فرودگاه امام خمینی فراهم شده است. این اقدام با هدف تسهیل فرآیند تحویل ارز و کاهش ازدحام در باجه‌های بانکی انجام شده است.

برای استفاده از این روش، مسافران باید مراحل زیر را طی کنند:

1. ثبت درخواست ارز مسافرتی از طریق سامانه بازار متشکل ارزی (ice.ir) یا بانک‌های ارائه‌دهنده (مانند بانک ملی، ملت یا سامان)
2. پرداخت معادل ریالی ارز به نرخ توافقی در شعبه یا صرافی مجاز
3. دریافت رسید و کد رهگیری پس از تکمیل فرآیند خرید ارز
4. حضور در فرودگاه و عبور از گیت پرواز (تحویل ارز پس از بخش کنترل گذرنامه انجام می‌شود)
5. مراجعه به خودپرداز ارزی (ATM) در محدوده ترانزیت فرودگاه و وارد کردن اطلاعات رهگیری برای دریافت ارز

توجه داشته باشید که تحویل ارز پس از بخش کنترل گذرنامه انجام می‌شود. همچنین این خدمت فقط در برخی از فرودگاه‌های کشور مثل فرودگاه امام خمینی یا فرودگاه شیراز فعال است. ارز فقط به خود شخص متقاضی و با ارائه کارت ملی و رسید خرید ارز تحویل داده می‌شود.

دریافت ارز مسافرتی با بله

برای دریافت ارز مسافرتی بله پس از نصب اپلیکیشن وارد قسمت «خدمات» شوید و گزینه «ارز مسافرتی» را انتخاب کنید. سپس مشخصات فردی‌ خود شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، کدپستی، شماره گذرنامه و تاریخ تولد را وارد کرده و تعهدنامه را تأیید کنید. در مرحله بعدی، تاریخ پرواز، نام فرودگاه و کشور مقصد را انتخاب کرده و نوع و مقدار ارز درخواستی را مشخص کنید.

پس از اقدام به پرداخت می‌توانید در تاریخ مشخص شده با شناسه فروش به باجه بانک ملی یا دستگاه‌های دریافت ارز در فرودگاه مراجعه کرده و ارز مسافرتی خود را دریافت کنید.

نکات مهم برای ثبت نام ارز مسافرتی در بله

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، خرید ارز مسافرتی از طریق پیام‌رسان بله هم امکان‌پذیر است. ساعات خرید ارز مسافرتی در پیام‌رسان بله از ساعت 7 صبح تا 16 بعدازظهر روزهای غیرتعطیل تعیین شده است. 

خرید ارز مسافرتی فقط در صورتی ممکن است که شماره تلفن حساب کاربری بله و صاحب حساب متعلق به یک کد ملی باشد. همچنین با هر شماره همراه بله، فقط یک بار امکان خرید ارز وجود دارد.

توجه مهم: اگر اطلاعات پرواز یا گذرنامه اشتباه وارد شود، امکان ویرایش از طریق بله وجود ندارد و متقاضی باید به شعبه‌های ارزی مراجعه کند. همچنین در صورتی که پس از خرید ارز مسافرتی از بله به هر دلیلی موفق به دریافت آن نشوید، تا 10 روز پس از تاریخ پرواز فرصت دارید تا برای استرداد وجه پرداختی اقدام کنید.

ارز مسافرتی کربلا و حج در سال 1404

اگر عازم سفر حج هستید، بدانید که برایتان به مبلغ 500 یورو یا معادل آن ارز مسافرتی در نظر گرفته شده است. برای دریافت این ارز، ثبت‌نام در سازمان حج و زیارت و تأیید اطلاعات توسط این سازمان الزامی است. اگر قصد سفر به عتبات و عالیات را دارید و مسافر کربلا هستید، می‌توانید به مبلغ 300 یورو یا معادل آن ارز مسافرتی دریافت کنید.

جالب است بدانید که ارز زیارتی جدا از انواع ارز مسافرتی مانند ارز مسافرتی زمینی ترکیه است و زائران پس از ثبت‌نام و انتخاب شعبه می‌توانند یک روز پس از ثبت‌نام، با همراه داشتن گذرنامه به بانک مراجعه کرده و ارز خود را تحویل بگیرند. همچنین دریافت ارز مسافرتی کربلا و حج از طریق اپلیکیشن بله هم امکان‌پذیر است.

مزایای دریافت ارز مسافرتی

در آخرین بخش از این مطلب، به مزایای دریافت ارز مسافرتی می‌پردازیم. دریافت ارز مسافرتی برای مسافران خارج از کشور، به‌ویژه در شرایط اقتصادی فعلی ایران، بسیار کمک‌کننده است و می‌تواند بخشی از هزینه‌های سفر افراد را تامین کند.

در ادامه، به مهم‌ترین مزایای ارز مسافرتی اشاره می‌کنیم. این مزایا عبارتند از:

1. قیمت پایین‌تر نسبت به ارز آزاد

مهم‌ترین مزیت ارز مسافرتی این است که با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد به مسافران ارائه می‌شود. این تفاوت مخصوصا برای کسانی که به کشورهای اروپایی یا آسیایی سفر می‌کنند، گاهی تا چند میلیون تومان صرفه‌جویی ایجاد می‌کند.

2. دسترسی به ارز قانونی و رسمی

با دریافت ارز مسافرتی از طریق بانک‌های عامل یا سامانه‌های رسمی، مسافران بدون نیاز به بازار غیررسمی یا دلالی، ارز خود را دریافت می‌کنند. این موضوع باعث کاهش ریسک کلاهبرداری یا دریافت اسکناس تقلبی می‌شود.

3. اطمینان از دریافت ارز در فرودگاه

در صورتی که حواله ارز مسافرتی را از قبل تهیه کرده باشید، تحویل آن در فرودگاه (پس از عبور از گیت) تضمین شده است. این فرآیند شفاف و رسمی بوده و نیازی به نگرانی در خصوص عدم دریافت ارز در لحظه آخر ندارد.

4. امکان دریافت از خودپردازهای ویژه

در برخی از فرودگاه‌ها مثل فرودگاه امام خمینی یا فرودگاه شیراز، امکان دریافت ارز از خودپردازهای ارزی وجود دارد. این روش سریع‌تر است و نیاز به مراجعه به باجه بانک ندارد.

5. سهولت در ثبت نام آنلاین

با استفاده از پیام‌رسان بله یا سامانه بازار متشکل ارزی (ICE.IR)، مسافران می‌توانند بدون مراجعه حضوری برای دریافت ارز ثبت‌نام کنند و حواله بگیرند.

6. حمایت دولت از سفرهای ضروری

دولت با اختصاص ارز مسافرتی، به نوعی هزینه سفرهای ضروری مانند درمانی، کاری یا تحصیلی را کاهش می‌دهد، حتی اگر نام این ارز مسافرتی باشد.

7. دسترسی یکسان برای همه

هر شهروند ایرانی با در نظر داشتن شرایط عمومی و کلی می‌تواند سالانه یک بار از این سهمیه استفاده کند؛ بنابراین نوعی عدالت در دسترسی به ارز دولتی فراهم شده است.

آیا شما تاکنون پیش از سفرهای خود با انواع تور خارجی تریپ ارز مسافرتی دریافت کرده‌اید؟ در این زمینه چه نکات و تجربیاتی دارید که فکر می‌کنید می‌تواند به کمک خوانندگان این مطلب بیاید؟ اگر نکته‌ای دارید، از شما دعوت می‌کنیم تا در بخش نظرات همین مطلب با ما و خوانندگان مجله تریپ به اشتراک بگذارید.