مدارک لازم برای پاسپورت چیست؟

پاسپورت مهمترین مدرک شما برای سفرهای خارجی و برگه هویت شماست که در تمام دنیا اعتبار دارد. دانستن اطلاعات کامل در مورد گذرنامه، سفر شما را راحت‌تر می‌کند. اما آیا می‌دانید قوانین و مدارک مورد نیاز برای گرفتن پاسپورت چیست؟ آیا با شرایط تمدید گذرنامه و قوانین آن برای مشمولان و دانشجویان آشنا هستید؟ قرار است در این مقاله به تمام جزئیات دریافت یا تمدید گذرنامه و مدارک لازم برای پاسپورت اشاره کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

پاسپورت چیست؟

پاسپورت یا گذرنامه، یک سند رسمی شناسایی است که از سوی دولت هر کشور برای شهروندان آن صادر می‌شود تا امکان سفر به کشورهای دیگر را برای آن‌ها فراهم کند. این سند حاوی اطلاعاتی مانند نام، تاریخ تولد، ملیت، عکس و شماره گذرنامه فرد است و به عنوان مدرک قانونی هویت فرد در خارج از کشور شناخته می‌شود.

پاسپورت یکی از ضروری‌ترین مدارک برای سفرهای خارجی است و بدون آن، ورود یا خروج از مرزهای بین‌المللی ممکن نیست. همچنین در بسیاری از کشورها، هنگام ورود یا اقامت موقت، از پاسپورت برای دریافت ویزا یا ثبت اطلاعات مسافران استفاده می‌شود.

برای استفاده از انواع تور خارجی به گذرنامه احتیاج دارید. وقتی گذرنامه جمهوری اسلامی ایران را دریافت می‌کنید، با گرفتن این مدرک اثبات می‌کنید که دارنده تابعیت ایران هستید. صدور پاسپورت منوط به اثبات هویت ایرانی از طریق ارائه مدارک رسمی است.

نمونه گذرنامه ایران

ویژگی های پاسپورت ایرانی و رتبه بندی آن

به طور کلی، پاسپورت تمامی کشورها در چهار رنگ اصلی آبی، قرمز، مشکی و سبز صادر می‌شود، یا در طیف یکی از این چهار رنگ قرار می‌گیرد. پاسپورت ایرانی هم با رنگ قرمز تیره یا همان زرشکی شناخته می‌شود.

جالب است بدانید که از بین 199 پاسپورت مختلف موجود در جهان، 66 پاسپورت به رنگ قرمز هستند یا طیفی از رنگ قرمز دارند. 44 پاسپورت سبز هستند یا با طیفی از سبز شناخته می‌شوند، 82 کشور پاسپورت آبی دارند و 7 کشور هم از پاسپورت مشکی رنگ استفاده می‌کنند.

همچنین پاسپورت کشورهای مختلف، از اعتبار متفاوتی هم برخوردار هستند. بر اساس راهنمای شاخص رتبه‌بندی پاسپورت ‏(Guide Passport ‎Ranking Index)، پاسپورت ایرانی در رتبه 91 جهانی قرار دارد. دارندگان پاسپورت ‏‎ایران می‌توانند بدون ویزا به 44 کشور جهان ‎سفر کنند، اما برای ورود به 185 کشور دیگر به دریافت ویزا نیاز دارند.

اعتبار گذرنامه چیست؟

اعتبار گذرنامه یعنی مدت زمانی که شما اجازه انجام سفرهای خارجی را دارید. هر کشوری مدت زمانی را برای اعتبار پاسپورت در نظر می‌گیرد. گذرنامه ایرانی به مدت 5 سال اعتبار دارد. داشتن حداقل 6 ماه اعتبار تا زمان انقضای پاسپورت، کمترین زمان ممکن برای انجام سفرهای خارجی شماست. بعد از پایان این تاریخ، شما باید با طی کردن مراحل گرفتن پاسپورت، گذرنامه خود را تمدید کنید.

در ادامه، روش‌های دریافت یا تمدید گذرنامه و مدارک درخواست پاسپورت و هزینه گرفتن پاسپورت را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

مدارک مورد نیاز برای دریافت گذرنامه

برای دریافت گذرنامه، باید شخص متقاضی دریافت گذرنامه به شعب پلیس +10 مراجعه کرده و با ارائه مدارک مورد نیاز، فرم مدارک درخواست گذرنامه را پر کرده و هزینه دریافت گذرنامه را پرداخت کند.

به طور کلی، مدارک لازم برای تهیه پاسپورت در سال 1404 عبارتند از:

• احراز هویت (در صورت عدم وجود سابقه احراز هویت معتبر در اداره پلیس + 10)
• اصل شناسنامه
• اصل کارت ملی عکس‌دار یا رسید درخواست کارت ملی
• اصل آخرین گذرنامه (در صورت مراجعه برای تمدید)
• رضایت محضری برای گرفتن پاسپورت زیر 18 سال از سوی پدر و یا قیم قانونی
• مدرک نحوه ورود برای متولدین خارج از کشور
• مدرک وضعیت تاهل برای بانوان متاهل (رضایت محضری همسر، طلاق‌نامه، فوت‌نامه)
• مدرک وضعیت خدمت برای آقایان بالای 18 سال و زیر 50 سال (اصل کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند و یا اخذ مجوز خروج از سازمان وظیفه عمومی)
• تهیه فرم و شناسه گذرنامه که در دفتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه می‌شود

همچنین در حین مراجعه برای دریافت گذرنامه، علاوه بر ارائه مدارک لازم جهت صدور پاسپورت باید به این نکات هم توجه داشته باشید:

• افراد بالاتر از 15 سال باید شناسنامه عکس‌دار داشته و افراد کمتر از 15 سال علاوه بر شناسنامه، گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه عکس‌دار (در صورت مراجعه برای تمدید گذرنامه) ارائه دهند.
• در زمینه عکس پاسپورت نوزاد ارائه عکس رنگی تمام‌رخ و زمینه سفید برای پاسپورت کودک زیر 2 سال از جمله پاسپورت نوزاد الزامی است.

• تصویر آقایان باید بدون کلاه، عینک، کراوات، زیورآلات و آرایش مو و محاسن و پیشانی و گوش‌ها مشخص باشد، همچنین رنگ لباس و زمینه یکسان نباشد. تصویر بانوان باید برای افراد بالای 5 سال با حجاب کامل بدون آرایش و زیورآلات، با استفاده از روسری و یا مقنعه ساده و تیره باشد، به طوری که گردی صورت مشخص باشد.

مدارک لازم برای پاسپورت نوزاد

برای گرفتن پاسپورت برای نوزاد لازم است تا مدارک لازم برای پاسپورت کودک زیر 2 سال را در اختیار داشته باشید و به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس +10 مراجعه کنید.

این مدارک شامل اصل شناسنامه نوزاد و پدر و مادر، اصل کارت ملی پدر و مادر، رضایت‌نامه محضری از سوی پدر (در صورت حضور نداشتن پدر)، عکس سه در چهار رنگی نوزاد و پیگیری دیگر مراحل مربوط به آن و پرداخت هزینه‌های مربوطه است.

هزینه صدور گذرنامه 1404

پس از مراجعه به دفاتر پلیس +10 و ارائه مدارک لازم، باید هزینه پاسپورت پلیس +10 را هم پرداخت کنید تا پاسپورت شما در مرحله صدور قرار بگیرد.

برای اینکه بدانیم پاسپورت گرفتن چقدر هزینه دارد باید هزینه صدور پاسپورت در سال 1404 را بررسی کنیم که شامل موارد زیر است:

• هزینه صدور گذرنامه: 225.143 تومان
• هزینه عوارض شهرداری: 20 هزار تومان
• هزینه دیون خزانه‌داری: 400 هزار تومان
• هزینه مشخصات بیومتریک چهره: 27.684 تومان
• هزینه احراز هویت: 50.862 تومان

توجه داشته باشید که دریافت فرم گذرنامه رایگان بوده و شامل هزینه نیست. ضمنا قیمت پاسپورت برای هر نفر را می‌توانید از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان موجود در شعب پلیس +10 پرداخت کنید.

مدارک لازم برای تعویض گذرنامه

در برخی شرایط خاص، شما نیاز به تعویض گذرنامه موجود دارید. تعویض گذرنامه در شرایط زیر انجام می‌شود:

1. پایان اعتبار گذرنامه 
2. اتمام برگه‌های گذرنامه
3. تغییر نام یا نام خانوادگی و یا تاریخ تولد
4. تفکیک گذرنامه فرزندان
5. مخدوش شدن گذرنامه
6. تغییر محل اقامت

مدارک تعویض پاسپورت هم شامل همان مدارکی است که باید در حین تهیه پاسپورت ارائه بدهید و هزینه تعویض پاسپورت در ایران مشابه همان هزینه‌های بالاست.

نحوه تعویض پاسپورت مفقودی

پاسپورت از جمله اسناد معتبر دولتی و هویتی است. گم شدن آن به دلیل سرقت و مفقودی هم نیازمند طی کردن مراحل اداری است. برای تعویض پاسپورت گمشده، ابتدا باید به دفتر خدمات پلیس 10+ مراجعه کنید. سپس مدارک لازم برای اخذ پاسپورت از جمله اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی، سه قطعه عکس بیومتریک، نامه اعلام مفقودی از پلیس، شرح چگونگی مفقودی و رسید پرداخت هزینه را ارائه دهید.

اگر پاسپورت در خارج از کشور مفقود شده باشد، باید به سفارت ایران در کشور مقصد مراجعه کنید و مدارک مشابه را ارائه دهید. صدور مجدد گذرنامه گمشده معمولا 20 روز طول می‌کشد.

گذرنامه زیارتی چیست؟

علاوه بر پاسپورت که یک مدرک بین‌المللی معتبر است و در تمام شرایط برای سفرهای خارجی قابلیت استفاده دارند، شهروندان ایرانی نوع دیگری از پاسپورت هم دارند که با نام گذرنامه زیارتی شناخته می‌شود. در حال حاضر، گذرنامه زیارتی فقط برای سفر به کشور عراق صادر شده و مدت زمان اعتبار آن 5 ساله است.

گذرنامه زیارتی فقط برای استفاده یک نفر (فردی که با کد ملی خود وارد سامانه شده است) صادر می شود و افراد در همه سنین می‌توانند برای گرفتن این گذرنامه اقدام کنند.

گذرنامه زیارتی صرفا از طریق سامانه سخا به نشانی sakha.epolice.ir قابل ثبت نام بوده و تعرفه آن در سال 1404 به مبلغ 65 هزار تومان است.

دلایل عدم دریافت گذرنامه

در برخی از شرایط، ممکن است به افراد گذرنامه تعلق نگیرد. افرادی که در خارج از کشور مرتکب جرم شده‌اند، افرادی که بنا به تشخیص مقام‌های قضایی از خروج از کشور منع شده‌اند و افرادی که بدهی مالیاتی و حکم اجرای دادگستری و ثبت اسناد دارند، جزو افرادی هستند که امکان دریافت گذرنامه ندارند. همچنین مشمولان خدمت وظیفه‌ی عمومی فقط با سپردن وثیقه امکان خروج از کشور را دارند. 

اگر در مورد ممنوعیت خروج از کشور مطمئن نیستید، از طریق سامانه‌ استعلام ممنوع‌الخروجی اجرای اسناد رسمی از این قضیه اطلاع پیدا کنید.

چگونگی دریافت گذرنامه 10 ساله

طرح دریافت گذرنامه 10 ساله از جمله طرح‌هایی بود که در سال گذشته به مجلس ارائه شد تا مدت اعتبار گذرنامه‌های ایرانی از 5 سال به 10 سال افزایش پیدا کند. این لایحه که با عنوان «اصلاح ماده 25 قانون گذرنامه» به مجلس ارسال شد، با هدف کاهش هزینه‌های عمومی و شهروندان، به ویژه ایرانیان مقیم خارج از کشور، و تسهیل در فرآیند صدور گذرنامه ارائه شد. با این حال، این طرح در دست بررسی است و گرفتن گذرنامه 10 ساله هنوز به صورت عمومی مورد اجرا قرار نگرفته است.

دریافت گذرنامه، اولین گام برای شروع سفرهای خارجی

همان‌طور که در این مطلب متوجه شدیم، دریافت گذرنامه اولین مدرک ضروری و مهمی است که اجازه سفر شما به کشورهای دیگر و خروج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران را صادر می‌کند. همچنین گذرنامه مهم‌ترین مدرک هویتی شما در خارج از کشور محسوب می‌شود که باید تمام دقت خود را در حفظ و نگهداری از آن به کار ببرید.

پس از دریافت گذرنامه می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت آژانس گردشگری تریپ، سفر خارجی به مقصد مورد علاقه خود را خریداری کنید.