جنگل حرا قشم؛ زیستگاهی سرسبز در آب های شور خلیج فارس

جنگل حرا قشم یکی از بهترین جاذبه‌های طبیعی ایران و از معروف‌ترین جاهای دیدنی قشم است. برای تماشای این جنگل زیبا و بی‌نظیر باید با قایق روی آب‌های خلیج فارس شناور شوید. جنگل حرا شهرتی جهانی دارد و از میراث طبیعی کشور محسوب می‌شود. این جنگل شگفت‌انگیز که درختانش در‌ آب فرو رفته، با پایین آمدن سطح آب به اوج جذابیت خود می‌رسد و منظره خارق‌العاده‌ای پیش چشمانتان به نمایش می‌گذارد. در زمان جزر آب دریا، درختان سبز و خاکستری حرا از آب بیرون می‌آیند و تماشاگران خود را به حیرت می‌اندازند.
جنگل حرا در قشم که در شمال غرب این جزیره واقع شده، از جنگل‌های پنج‌گانه هرمزگان و یکی از منابع زیست‌محیطی مهم ایران به شمار می‌رود. برای آشنایی با این جنگل زیبا و تماشایی با ما همراه باشید.

ویژگی های جنگل حرا؛ طلای سبز قشم

حرا (با نام علمی Avicennia Marina) درختی عجیب است که در آب شور زنده می‌ماند. این درختان با ریشه‌هایی در آب و برگ‌هایی سبز و خاکستری رنگ، در مناطق محدودی از دنیا یافت می‌شوند. بااین‌حال، خوشبختانه در ایران نیز می‌توان از جنگل‌های حرا دیدن کرد. جنگل حرا قشم یکی از این مناطق است که هرساله، گردشگران زیادی را به سمت خود جذب می‌کند و میزبان مسافرانی است که سوار بر قایق، به تماشای ریشه‌های از آب بیرون‌زدۀ درختان حرا می‌روند.

برای تلفظ جنگل حرا قشم به صورت درست، باید آن را «حَرّا» بخوانید. این جنگل اگرچه درختانی از گونه‌های چندل و حرا را در بر گرفته، اما به دلیل پوشش گیاهی گستردۀ درختان حرا، با این نام شناخته می‌شود. این درختان شاخه‌ها و برگ‌هایی دوکی‌شکل به رنگ سبز روشن دارند که پشت آن‌ها با خاکستری خوش‌رنگی می‌درخشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پوست این درختان خاصیت فیلتراسیون دارد و می‌تواند با جذب نمک، آب شور خلیج را به آبی شیرین تبدیل کند!

حرا درختی با طول 3 تا 8 متر است که در هیچ موقعی از سال سرسبزی خود را از دست نمی‌دهد. البته گونه‌های زیادی با عنوان درختان همیشه‌سبز وجود دارند؛ اما تمایز حرا نسبت به آن‌ها، این است که در آب شور زندگی می‌کند. فصل تولید مثل این درختان، تابستان است و در ماه‌های تیر و مرداد دانه‌افشانی می‌کنند. این دانه‌ها با نیروی امواج دریا به مناطق نسبتا ثابت‌تر منتقل شده و در خاک نرم خلیج فارس پرورش داده می‌شوند.

عکسی از جنگل‌های حرا در جزیره قشم

تاریخچه جنگل حرا جزیره قشم

نام این جنگل همیشه‌سبز نخستین بار در سال 1351 خورشیدی به‌عنوان «منطقه حفاظت‌شده حرا» مطرح شد. در آن زمان مساحت جنگل حرا قشم به 82.360 هکتار می‌رسید. در عرض سه سال بعد، وسعت این منطقه به 85.686 هکتار افزایش پیدا کرده و با نام پارک ملی حرا به ثبت رسید.

سرانجام در سال 1356، نام جنگل های حرا قشم به‌عنوان «شبکه جهانی زیست‌کره و انسان» در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. امروزه از این میراث طبیعی، زیر نظر اداره کل محیط زیست استان هرمزگان حفاظت می‌شود.

عجایب جنگل های دریایی حرا قشم

زیباترین وجهه نام جنگل حرا قشم به اساطیری برمی‌گردد که از داستان آن سخن می‌گویند. براساس این اساطیر، حرا درختی است که از اشک چشم «آدم» به وجود آمد. اگر قصد بازدید از طلای سبز قشم را دارید، بهتر است با زیبایی‌های این جنگل روی آب آشنا شوید:

• بهترین مکان برای تخم‌ریزی ماهیان خلیج فارس؛
• زیستگاه پرندگان مهاجری مانند فلامینگو، حواصیل، پلیکان و عقاب ماهیخوار در فصل زمستان؛
• زیستگاه ماهیان، لاک‌پشت‌ها، دوکفه‌ای‌ها و خزندگانی مانند مارهای آبزی سمی؛
• دو بار جزر و مد در هر شبانه‌روز (هر 6 ساعت یک‌بار)؛
• قرار گرفتن تا شاخه‌ها در زیر آب هنگام مد؛
• جزء عجایب هفتگانه جزیره قشم.

نقش جنگل حرا قشم در زندگی بومیان جزیره

مهم‌ترین کاربرد جنگل حرا در قشم، نقش تجاری آن است. این پارک ملی با اعطای ماهیان و میگوهای خلیج فارس، توانسته منبع درآمدی برای ماهیگیران ایجاد کند. همچنین شهرت این منطقه در بین گردشگران، به بهبود زندگی بومیان جزیره کمک کرده است. ارزش غذایی برگ درخت حرا به اندازۀ یونجه و جو بالاست؛ به‌همین‌دلیل خوراک خوبی برای دام محسوب می‌شود. شیرۀ موجود در آوند این درختان نیز برای درمان بیماری‌های پوستی رایج در هرمزگان مفید خواهد بود.

قطعا شگفت‌زده خواهید شد اگر بدانید که ریشه‌های فرورفته در خاک نرم خلیج، مثل سدی طبیعی در برابر طوفان‌ها و امواج سهمگین دریا عمل خواهد کرد. ضمن اینکه تنه‌های محکم این درختان برای ساخت سازهایی مثل دهل استفاده می‌شده است. البته این موارد امروزه به حداقل خود رسیده و با مراقبت از منطقه حفاظت‌شدۀ جنگل حرا قشم، کاربرد آن به جذب گردشگر و ماهیگیری محدود شده است.

آدرس جنگل حرا قشم و مسیر دسترسی به آن

جنگل حرا در سواحل شمال شرقی جزیره قشم، در استان هرمزگان قرار دارد. برای دسترسی به این بهشت روی آب، باید به یکی از اسکله‌های بندر لافت، اسکله سهیلی و یا روستای طبل رفته و از آنجا، سوار قایق شوید. البته رایج‌ترین مسیر جنگل حرا قشم از بندر سهیلی است. این منطقه هر امکاناتی را که گردشگران به آن نیاز دارند، از مغازه و فروشگاه تا سرویس بهداشتی، در خود جای داده است.

 فاصله قشم تا جنگل حرا حدود 30 کیلومتر است. به عبارتی اگر از مرکز جزیره به سمت پارک ملی حرا قشم حرکت کنید، حدود 30 دقیقه در راه خواهید بود. البته این رقم بدون احتساب مسیر قایق‌رانی محاسبه می‌شود. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید وبسایت رسمی جزیره قشم را بررسی کنید.

موقعیت جغرافیایی جنگل‌های حرا روی نقشه گوگل

جاذبه های اطراف جنگل حرا قشم

جنگل های روی آب حرا فقط یکی از جاهای دیدنی قشم هستند که در سفر به هرمز می‌توانید از آن بازدید کنید. اما اگر با تورهای محلی همراه شوید، می‌توانید از جاذبه‌های زیبای دیگری مانند دره رنگین کمان، ساحل نقره‌ای، بندر لافت، جزایر ناز، غار نمک، ساحل فرش خاکی و... نیز دیدن کنید. بزرگ‌ترین مزیت همراهی با تورهای محلی این است که اطلاعات نسبتا دقیق‌تری به جاذبه‌های گردشگری دارند و می‌توانند شما را با افسانه‌های محلی و اعتقادات بومیان نیز آشنا کنند.

بهترین زمان بازدید از جنگل حرا در قشم

اگر می‌خواهید قایق‌رانی در جنگلهای حرا را نیز در برنامه سفر به قشم خود قرار دهید، پیشنهاد می‌کنیم اواخر پاییز تا ابتدای بهار را برای این کار انتخاب کنید. قشم، جزیره‌ای جنوبی با آب‌‌وهوایی به‌شدت گرم و مرطوب است. بنابراین فصول سرد سال انتخاب بهتری برای سفر به مروارید خلیج فارس خواهند بود. پیشنهاد ما این است که با تورهای محلی همراه شوید تا بتوانید از همۀ جاهای دیدنی قشم بازدید داشته باشید. این گروه‌های محلی با تمام جزئیات منطقه آشنا هستند و می‌توانند بهترین زمان و شرایط را برای اردوی شما انتخاب کنند.

اگر به‌هردلیلی می‌خواهید خودتان به تماشای این بهشت دریایی بروید، باید بدانید که فقط در طول 6 یا 7 ساعت از شبانه‌روز می‌توانید شاخه‌های زانویی و ریشه‌های درهم‌تنیدۀ درختان حرا را تماشا کنید. بهترین ساعت بازدید از جنگل حرا قشم از 8 صبح تا 7 غروب است؛ چراکه در این زمان آب دریا پایین آمده و اصطلاحا جزر اتفاق می‌افتد. بنابراین ریشه‌های درختان از آب بیرون می‌آید و شما می‌توانید ماهیان، پرندگان و خزندگان زیبایی را که در لابه‌لای آن‌ها زندگی می‌کنند، تماشا کنید.

قیمت بلیط جنگل حرا قشم

یکی از قسمت‌های مهم در برآورد هزینه سفر به قشم هزینه‌های مربوط به بازدید از مکان‌های دیدنی آن است. خوشبختانه جنگل های دریایی حرا از جاذبه‌های طبیعی قشم هستند و برای تماشا، به پرداخت ورودی نیاز ندارند. اما کرایۀ قایق و طی کردن مسیر آبی آن، نیازمند هزینه خواهد بود. شما می‌توانید در هر یک از اسکله‌های گفته‌شده، سوار بر قایق‌های تفریحی شوید. این قایق‌ها برای 5 تا 6 نفر ظرفیت دارند و قیمت کرایۀ آن‌ها در ابتدای سال 1402، حدود نفری 100 هزار تومان بوده است.

اقامتگاه ها و رستوران های اطراف جنگل حرا قشم

کسانی که به تماشای جنگل های حرا در قشم می‌روند، می‌توانند از تفریحاتی همچون پرنده‌نگری، عکاسی و قایق‌رانی در اطراف این درختان سرسبز لذت ببرند. اما غذا خوردن و استراحت کردن در اطراف این جاذبۀ طبیعی را نیز نمی‌توان فراموش کرد.

سه روستای هفت رنگو، طبل و سهیلی، نزدیک‌ترین روستاهای قشم به جنگل حرا هستند. شما می‌توانید در رستوران‌های این روستاها غذا بخورید و در اقامتگاه های بومگردی قشم به استراحت بپردازید. اقامتگاه شریفی در روستای هفت رنگو، اقامتگاه-رستوران ناخدا امینی در روستای طبل و رستوران سنتی ناخدا صالح در روستای سهیلی، از معروف‌ترین رستوران‌ها و استراحتگاه‌های جزیره قشم به شمار می‌روند.

سفر هوایی به قشم و تماشای جنگل های دریایی حرا

سپاس‌گزاریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید و با ما، سفری خیالی به جنگل‌های روی آب حرا در جزیره قشم داشتید. فراموش نکنید که این درختان، میراثی طبیعی از گذشتگان ما هستند که باید به بهترین شکل حفظ شده و به دست آیندگان برسند. بنابراین هنگام بازدید از آن، سکوت منطقه را برهم نزنید تا در آسایش موجودات زندۀ آن اختلال ایجاد نشود. لازم به ذکر نیست که نریختن زباله و آسیب‌نزدن به لانۀ پرندگان و خزندگان نیز وظیفۀ اصلی ما هنگام بازدید از مکان‌های طبیعی هستند.

برای سفر به این جزیرۀ بکر و زیبا پیشنهاد می‌کنیم با بلیط هواپیما قشم سفر کنید. چنین سفری بسیار راحت بوده و در کوتاه‌ترین زمان ممکن شما را به مقصد خواهد رساند.

سوالات متداول:

1. جنگل حرا در کدام استان قرار دارد؟

جنگل های حرا از جاهای دیدنی جزیره قشم هستند که جنوب استان هرمزگان قرار دارد.

2. قیمت بلیط جنگل حرا قشم چقدر است؟

بازدید از این جاذبۀ طبیعی رایگان است؛ اما برای کرایۀ قایق از قشم تا جنگل حرا باید هزینه بپردازید.

3. چگونه از قشم به جنگل حرا برویم؟

شما باید ابتدا به یکی از بنادر لافت، طبل یا اسکله سهیلی رفته و از آنجا سوار بر قایق به تماشای جنگل های دریایی حرا بروید.

4. جنگل حرا چه زمانی از آب بیرون می‌زند؟

جنگل حرا قشم در هنگام جزر آب دریا بیرون می‌آید. این زمان دو بار در روز اتفاق می‌افتد و بهترین ساعت بازدید از آن، بین 8 تا 7 عصر است.